Subkultura - Bikiniarze - charakterystyka, informacje, geneza. Bikiniarze jako subkultura

Terminem „subkultura” określa się najczęściej swoistą odrębność kulturowo-społeczną wyrosłą na gruncie odmiennych niż powszechne potrzeb i dążeń. Przyjęcie takiego puntu widzenia implikuje możliwość wskazania zarówno na aspekt zewnętrzny, jak i wewnętrzny wyróżniającą daną subkulturę. Ten pierwszy bardzo często łatwiej zauważyć i określić, gdyż składa się na niego szeroko rozumiany „odbiór wizualny”, który przejawia się w charakterystycznym wyglądzie członków. Z drugiej strony często możemy wskazać również na przyjmowane przez owych członków grupy jednolite i jednoczące założenia ideologiczne, często nietożsame lub otwarcie sprzeczne z tymi powszechnie obowiązującymi.

Jedną z bardziej znanych subkultur młodzieżowych są bikiniarze. W celu określenia etymologii tego hasła należałoby przywołać nazwę „bitnik” (beatnik) – to amerykańskie określenie człowieka nonkonformistycznego, buntującego się przeciwko zastanym normom i wzorcom postępowania czy nawet rzeczywistości. Jednakże bezpośrednio termin ten wziął się od kolorowych krawatów typu „bikini” noszonych przez członków tej subkultury.

Subkultura bikiniarzy funkcjonowała w Polsce w latach 1950-1960, aczkolwiek apogeum działalności jej członków datuje się na lata 1953-1956. Wiązało się ono z śmiercią Stalina, której konsekwencją stało się złagodzenie represji wymierzonych w zainteresowanie kulturą Zachodu.. To społeczno-polityczne podłoże było w całkowitej zgodzie z ideologią i podstawowymi założeniami bikiniarzy. Bikiniarze opierali swój program na fascynacji Zachodem, której zewnętrzną oznaką był ubiór (szerokie marynarki, spodnie w kant, wspomniane krawaty, buty na grubej podeszwie) czy starannie ułożona fryzura.

Stylu bikiniarzy nie można sprowadzić jednak tylko do aspektów estetycznych, gdyż reprezentowali oni sobą także określony zespół poglądów. Być może trudno mówić tu o pełnym i uświadomionym buncie wobec zastanej rzeczywistości, jednakże na pewno można zauważyć w przypadku bikiniarzy automatyczne odrzucenie gotowych wzorców i norm postępowania przedstawianych przez ówczesny reżim za jedyne poprawne i pożądane. To właśnie „otwarcie na Zachód” miało stać się, zdaniem bikiniarzy, odpowiedzią na rozpowszechnioną propagandę, przeciwstawieniem się kontrolowaniu rozrywki czy postulowanemu modelowi kolektywnych relacji społecznych.

Powyższa charakterystyka subkultury bikiniarzy prowadzi w sposób naturalny do przyjęcia tezy, zgodnie z którą ruch ten wyrósł i rozkwitł poprzez propagowanie tego, co zakazane. Jednakże trudno poprzestać tylko na tym i pominąć fakt, iż ruch ten zamarł dlatego, że postawił jedynie na afirmację tego, co niedozwolone, zaś wówczas, gdy nastąpiło powszechne i oficjalne otwarcie kultury na Zachód, atrakcyjność bikiniarzy zdecydowanie zmalała i zbladła.