Upoważnienie a pełnomocnictwo - porównanie, charakterystyka pojęć

Pełnomocnictwo i upoważnienie to dwie formy postępowania, w wyniku których dana osoba staje się przedstawicielem innej osoby w czynnościach prawnych. Oba pojęcia, pod względem istoty, są pojęciami bliskoznacznymi i w pewnych sytuacjach mogą być stosowane wymiennie – oba polegają bowiem na dokonywaniu czynności prawnych przez przedstawiciela danej osoby. Skutki prawne tych czynności w bezpośredni sposób dotyczą osoby, która zdecydowała się na skorzystanie z reprezentanta.

Główną różnicą między pełnomocnictwem i upoważnieniem stanowi ich zakres. Różnicą jest również słowne określenie osoby-reprezentanta. W przypadku upoważnienia jest to „upoważniony”, natomiast w przypadku pełnomocnictwa jest to „pełnomocnik”.

Zarówno w przypadku pełnomocnictwa, jak i upoważnienia zakres przedstawicielstwa zależy od woli osoby reprezentowanej. W obu przypadkach też uzyskane uprawnienia zanikają w wyniku woli reprezentowanej osoby. Co więcej, osoba, która otrzymała pełnomocnictwo lub upoważnienie, nie ma prawnego obowiązku realizacji postanowień upoważnienia.

Ważne jest, żeby mocodawca (czyli osoba, która decyduje się na reprezentanta) pisemnie stwierdzając pełnomocnictwo lub upoważnienie, wskazał do jakich czynności upoważnia daną osobę.

W polskim systemie prawnym nie została dotychczas sprecyzowana grupa czynności prawnych, które mogą zostać podejmowane na mocy upoważnienia, co jest powodem różnych kontrowersji. Zdarza się bowiem, że upoważnienie jest związane z podjęciem jednej czynności, natomiast pełnomocnictwo z większą ich grupą.

Niektórzy zwracają uwagę na jeszcze jedną różnicę między pełnomocnictwem a upoważnieniem – ich ewentualną odwołalność. W przypadku pełnomocnictwa podejmowane działania mogą być w każdej chwili odwołane, natomiast działania podejmowane na mocy upoważnienia niekoniecznie można odwołać (np. podpisanie czeku itp.).

Podsumowując, upoważnienie i pełnomocnictwo to formy przedstawicielstwa, które są bardzo do siebie zbliżone. Przed wyborem jednej lub drugiej, warto jednak skonsultować się z prawnikiem, ponieważ upoważnienie można okazać się niewystarczające do wszystkich czynności prawnych.