Światopogląd a filozofia - porównanie i charakterystyka pojęć

Światopogląd i filozofia to dwa terminy oznaczające pewien stosunek człowieka do otaczającej go rzeczywistości, nie oznaczają one jednak tego samego.

Światopogląd jest zbiorem opinii i poglądów człowieka dotyczących świata – jest on względnie stały, choć może się zmieniać i ewoluować wraz ze zdobywanym doświadczeniem. Światopogląd każdego człowieka jest wyjątkowy, ze względu na zróżnicowanie doświadczeń, wiedzy, różnych codziennych okoliczności – nie ma dwóch takich samych światopoglądów (choćby były bardzo podobne, zawsze będzie jakaś drobna kwestia różnicująca).

Na światopogląd człowieka składają się przemyślenia dotyczące aksjologii, miejsca człowieka we wszechświecie, obrazu społeczeństwa czy spraw ogólnych. Przez fakt, że  istnieje wiele sposobó ujmowania wspomnianych kwestii, można wyodrębnić różne rodzaje światopoglądu – np. naukowy, religijny, ateistyczny.

Filozofia jest natomiast pojęciem znacznie szerszym niż światopogląd. Zawiera ona w sobie to drugie pojęcie jako określoną wizję świata, poza tym jednak zwraca także uwagę na ogólny model życia. Słowo „filozofiia” pochodzi z greki i oznacza umiłowanie mądrości. Filozofia stała się tym samym nauką o rzeczach ogólnych, dążeniem do wiedzy i pełnego poznania świata. Filozofia zawiera w sobie wskazówki jak żyć, do czego dążyć, wskazuje także cel egzystencji człowieka.

Jakie są podobieństwa i różnice między filozofią a światopoglądem? Jeśli chodzi o podobieństwa, to, jak już wspomniano, oba terminy dotyczą namysłu nad światem, tworzą podstawę funkcjonowania człowieka w otaczającej go rzeczywistości. Są one stosunkowo trwałe – ale choć w ciągu życia przeształcają się, zmiana ta rzadko zachodzi w sposób radykalny.

Różnice między światopoglądem i filozofią nie są bardzo wyraźne, należy jednak zwrócić na nie uwagę. O ile światopogląd jest niepowtarzalny i właściwy dla każdej jednostki z osobna, to jedną filozofię mogą wyznawać całe grupy społeczne.

Przykładowo, pewne filozofie związane są z określonymi religiami. W chrześcijaństwie mamy do czynienia z filozofią chrześcijańską, która nie tylko w określony sposób tłumaczy naszą rzeczywistość, ale także wskazuje chrześcijanom ich życiowe cele. Wyznawcami, czy raczej zwolennikami, filozofii chrześcijańskiej są praktycznie członkowie Kościoła katolickiego czy innych wyznań chrześcijańskich. Ponadto, filozofia, prócz oglądu otaczającego nas świata, dostarcza także pewnych wskazówek, prowadzących człowieka do określonego celu.

Podsumowując, światopogląd powstaje na gruncie pewnej życiowej filozofii, która jest szerszym spojrzeniem na rzeczywistość i służy człowiekowi pomocą na drodze do odnalezienia celu życia.