Normy religijne - przykłady, charakterystyka, definicja

Normy religijne są jednym z rodzajów norm społecznych. Wyróżniają się one specyficzną aksjologią (aksjologia to nauka o wartościach i ich źródłach), ponieważ w przeciwieństwie do pozostałych norm społecznych, których źródłem zwykle jest człowiek, przyczyna norm religijnych ma charakter nadprzyrodzony (np. wynika z woli Boga). Warto zaznaczyć także, że normy religijne mają ograniczony zasięg obowiązywania – dotyczą tylko członków danego wyznania (chyba że są one równoznaczne z obowiązującym prawem).

Normy religijne zwykle skupiają się na dwóch aspektach. Pierwszy dotyczy reguł dobrego życia. Założenia i wskazania danej religii katalogują zachowania pod względem ich wartości moralnej, wyróżniają zachowania dobre – prowadzące do otrzymania przyszłej nagrody – oraz złe – skutkujące przyszłą karą (przyszłość, w przypadku norm religijnych, często dotyczy czasu po śmierci człowieka).

Drugi aspekt norm religijnych dotyczy sfery sprawowania kultu. Są to wszystkie przepisy i reguły, których wypełnianie ma być charakterystyczne dla danego wyznania, np. uczestniczenie w nabożeństwach, obowiązek postu czy jałmużny.

Sankcja, będąca wynikiem nieprzestrzegania norm religijnych, zwykle odłożona jest na czas po śmierci danego człowieka, zdarza się jednak, że normy religijne zbiegają się z obowiązującymi w danym państwie normami prawnymi. Wtedy też złamanie danej normy religijnej (np. przykazania „nie kradnij”) jest związane również ze złamaniem przepisu prawa. Represją za złamanie normy religijnej i równocześnie prawnej zajmuje się więc państwo.

W krajach o korzeniach chrześcijańskich normy religijne tylko w pewnym stopniu są zbieżne z przepisami obowiązującego w nich prawa, są jednak kraje, w których prawo religii jest równoznaczne z prawem państwowym. Taka sytuacja występuje np. w niektórych państwach arabskich. Odpowiednim przykładem jest tutaj Iran – państwo teokratyczne, w którym religijne normy szyizmu (jednego z odłamów islamu) są jedynym obowiązującym prawem.