Ideologia - ideologia polityczna. Definicja, przykłady, charakterystyka

Ideologię możemy określić jako całość poglądów, spojrzenia na świat, a także wartości i celów wyznawanych przez daną jednostkę lub grupę społeczną. W jej skład wchodzą koncepcje filozoficzne, etyczne, prawne, socjologiczne, religijne.

Ideologia opisuje rzeczywistość, a zarazem zawiera jej ocenę. Ideologie pełnią istotne funkcje w życiu społeczeństw. Można spośród nich wymienić funkcję programową, czyli tworzenie wizji innego, lepszego społeczeństwa czy funkcję motywacyjną, czyli wyróżnianie interesów danej grupy i ich promowanie.

Ideologia w polityce

Ideologia polityczna przekłada wyżej wspomniane kryteria na język polityki. Określa generalne cele działalności politycznej i dopuszczalne sposoby ich osiągania. Główny cel ideologii politycznej to określenie, które z interesów są uprzywilejowane, uznawane za priorytetowe i w jaki sposób należy dążyć do ich realizacji. Każda ideologia określa m.in. rolę rodziny w społeczeństwie i jednostek w rodzinie oraz wspólnot typu rodzina, naród, region. Określa także kształt oraz zasady funkcjonowania instytucji społecznych i politycznych. Konkretyzację ideologii stanowi doktryna polityczna, która z kolei zostaje uszczegółowiona przez program.

Lewicowe, centrowe i prawicowe ideologie

Główne ideologie, jakie obecnie występują, możemy podzielić na prawicowe, centrowe i lewicowe.

Do ideologii o charakterze prawicowym możemy zaliczyć np. konserwatyzm, ale także nacjonalizm i faszyzm. Nadrzędną cechą ideologii prawicowych jest wiara w moralne podwaliny społeczeństw i moralnie akceptowalne metody rozwiązywania ich problemów.

Ideologie lewicowe to dla przykładu komunizm czy socjaldemokracja. W najszerszym ujęciu charakteryzują się one wolą zniesienia lub ograniczenia własności prywatnej, a także marginalizacji religii w życiu społecznym.

Ideologie centrowe to z kolei np. chrześcijańska demokracja. Dąży ona do wyrównania nierówności społecznych, ale dyskredytuje ideologie komunistyczne. Opiera się na działaniach na rzecz godności i dobra osoby ludzkiej, zakładając że najwyższym dobrem społeczeństwa i podstawową komórką społeczną jest rodzina.