Arystoteles - życiorys, biografia

Arystoteles uznawany jest za jednego za najwybitniejszych filozofów greckich. Żył od 384 roku przed naszą erą do 7 marca 322 roku przed naszą erą. Był najzdolniejszym uczniem samego Platona oraz nauczycielem Aleksandra III Macedońskiego (Aleksandra Wielkiego). W swojej twórczości grecki filozof poruszał tematy związane z estetyką, etyką, polityką, teatrem, muzyką, logiką, nauką i metafizyką. Arystoteles urodził się w Stagirze, pochodził z arystokracji.

Kiedy miał osiemnaście lat, wybrał się do Aten, aby dokończyć swoją edukacji w Akademii Platona. Po śmierci swojego nauczyciela miał zostać jego następcą - kierownikiem Akademii, jednak stwierdzono, że jego poglądy filozoficzne rozmijają się z tymi głoszonymi przez Platona. Przez siedem następnych lat opiekował się Aleksandrem Wielkim. Uczył przyszłego króla, że jest tylko jedna rzecz, która na świecie może usprawiedliwiać monarchię - jest nią mianowicie cnota władców, która swoją wielkością przewyższa cnoty prostego ludu.
 Zachęcał także młodego króla do podbojów innych państw. Filozof ożenił się z młodszą od siebie Pythias. Kobieta zmarła po dziesięciu latach małżeństwa, a po jej śmierci filozof związał się ze swoją kochanką - Herpyllis. W latach od 335 do 323 roku p.n.e. Arystoteles stworzył kilka z ważniejszych dzieł w jego twórczości, między innymi: „Etykę nikomachejską”, „Metafizykę”, „Politykę”, „O duszy” oraz „Poetykę”.

Ta ostatnia pozycja jest szczególnie ważna dla współczesnych badaczy i literaturoznawców. Jest to dzieło, w którym filozof spiera się ze swoim nauczycielem - Platonem o rolę i wagę poezji, której Platon nie doceniał. Natomiast „Retoryka” to utwór poświęcony próbie interpretacji tego, czym jest retoryka i do czego służy. Według Arystotelesa retoryka działa na usługach perswazji. Używa ona wielu środków stylistycznych, które podświadomie wpływają na opinię słuchacza. Retoryka ściśle powiązana jest z oratorstwem.

Filozof był wszechstronnie wykształcony. Studiował między innymi: astronomię, anatomię, geografię, biologię, psychologię, politykę, ekonomię, meteorologię i rzecz jasna filozofię. W związku ze śmiercią Aleksandra Macedońskiego, zamknięto Liceum prowadzone przez Arystotelesa, a sam filozof zmuszony został do opuszczenia Aten. Podobno podczas ucieczki z miasta tłumaczył się słowami „Nie pozwolę Ateńczykom dwa razy zgrzeszyć przeciwko filozofii” - odwoływał się w tych słowach do postaci Sokratesa, którego mieszkańcy stolicy demokracji niesłusznie oskarżyli o podburzanie młodzieży ateńskiej i skazali na śmierć przez wypicie cykuty - zabójczej trucizny.

Zmarł w roku 322 p.n.e z przyczyn naturalnych. Jego ostatnią wolą było pochowanie go obok żony. W swoich poglądach odwoływał się do potęgi rozumu. Uważał, że człowiek rodzi się z „pustym umysłem”, który stopniowo zapełnia się dopiero podczas życia - wypełnia się doświadczeniami, emocjami, uczuciami. Słynne są jego poglądy na temat materii i formy oraz hierarchii wartości. O duszy mówił, że jest to forma idealna, perfekcyjna, nierozerwalnie związana z materią, którą widzimy - ciałem. Elementem duszy jest rozum. Pojęcie dobra uważał za względne. Dla każdego człowieka dobro jest czymś zupełnie innym i zależy wyłącznie od jego preferencji. Powinien za to kierować się złotym środkiem - nie tłumić emocji, ale i nie podążać za nimi na ślepo.

Do czasów dzisiejszych nie zachowały się wszystkie utwory Arystotelesa, część z nich została odtworzona jedynie we fragmentach - szczególnie jeżeli chodzi o dialogi. Wśród dzieł, które możemy czytać w czasach współczesnych są: „Organon”, „Poetyka”, „Etyka eudemejska”, „Retoryka”, „Polityka”, „O duszy”, „O niebie”, „O częściach zwierząt”, „Metafizyka” oraz „Hermeneutyka”.