Na stronie używamy cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich wykorzystywanie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności.
unikalne i sprawdzone wypracowania

Ewolucja stosunków międzynarodowych - struktury ponadnarodowe w polityce i gospodarce XX wieku

Po I wojnie światowej stosunki międzynarodowe w Europie kształtowane były poprzez traktat wersalski, który ustanawiał nowy porządek polityczny na Starym Kontynencie. Gwarantem i strażnikiem owego porządku wersalskiego miała być Liga Narodów z siedzibą w Genewie. Jednakże trudno było wymagać od owej organizacji zbyt wiele, gdyż nie dysponowała ona żadnymi zasobami siły, które mogłaby wysyłać do przerywania niepożądanych konfliktów. A te były nieuniknione, jeśli przyjrzeć się powojennemu układowi sił. Z jednej strony odrodziło się państwo Polskie, które przez wielu uczestników I wojny światowej było niepożądane, szczególnie, że powstało ono na terenach, które dotychczas do nich należały - np. do Niemiec, Prus, czy Rosji. Nieprzychylny Polsce był także Brytyjczyk Lloyd George. Z drugiej strony, Niemcy czuli się upokorzeni i pokrzywdzeni postanowieniami traktatu wersalskiego i w głębi duszy pragnęli jego weryfikacji. W końcu też na wschodzie zrodziła się nowa potęga - bolszewicki Związek Radziecki, który pragnął rozlać komunistyczną rewolucję na cały świat (jednak Armia Czerwona została zatrzymana przez Wojsko Polskie pod Warszawą). Wkrótce, bo w 1939 roku, wybuchł drugi tragiczny konflikt, któremu nie była w stanie zapobiec nawet Liga Narodów. Jej narzędzia okazały się zupełnie nieporadne wobec prawdziwych problemów.

Wraz z końcem działań II wojny światowej, mocarstwa postanowiły wykorzystać pomysł Ligi Narodów i stworzyć kolejną organizację, która mogłaby skutecznie bronić światowego pokoju. Stąd też, w 1945 roku powołano do życia Organizację Narodów Zjednoczonych, którą uposażono nie tylko w możliwości dyplomatyczne, ale i armię, która wysyłana jest do zapalnych punktów na całym świecie. ONZ ma współcześnie na koncie ogromne zasługi ratowania ziemskiego pokoju, dla przykładu można wspomnieć misje pokojowe w latach 1992-1995 na terenie byłej Jugosławii, czy na terenie Korei w latach 1950-1953. Co prawda odniosła ona również wiele porażek, jak choćby nieudana interwencja w Rwandzie w latach 1993-1996, kiedy to na oczach wojsk ONZ wymordowano od 800.000 do ponad 1 miliona ludzi.

ONZ mogło również nie być w stanie poradzić sobie z ogromnym konfliktem, jaki mógł wybuchnąć w wyniku zachwiania się międzynarodowej równowagi sił pomiędzy światem kapitalistycznym, a państwami bloku komunistycznego. Równowaga ta utrzymywała się przede wszystkim dzięki Stanom Zjednoczonym z jednej strony, Związkowi Radzieckiemu z drugiej, a z czasem i Chin z trzeciej strony, co prawda był to również kraj komunistyczny, jednak daleko mu było do wspomagania ZSRR, którego granic w dużej mierze Pekin nie uznawał.

By wzmocnić swoje szanse w walce z przeciwnikiem Stany Zjednoczone wespół z Francją, Wielką Brytanią, Belgią, Holandią, Luksemburgiem, Danią, Islandią, Norwegią, Portugalią, Włochami i Kanadą powołały do życia 24 sierpnia 1949 roku Pakt Północnoatlantycki (NATO), którego zadaniem była obrona sojuszników przed obcym napadem, głównie ze strony ZSRR. W odpowiedzi na to Związek Radziecki w roku 1955 powołał do życia Układ Warszawski, który prócz ZSRR skupiał PRL, Albanię, Bułgarię, NRD, Czechosłowację, Rumunię i Węgry. Jego zadanie było analogiczne - obrona sojuszników przed wrogą napaścią, głównie NATO. Powstanie dwóch wielkich frakcji militarnych groziło wybuchem straszliwej wojny, w której masowy udział mogła wziąć broń jądrowa, a to w końcu mogło zakończyć się zagładą ludzkości. Jednak z drugiej strony, równowaga sił mogła zapewniać nadzieję na pokój, choć przerywały ją drobne konflikty pomiędzy komunistami i kapitalistami, którzy za najważniejsze pola bitew obrali sobie Wietnam, czy Koreę.

Wraz z upadkiem Żelaznej Kurtyny, czyli posypaniem się bloku komunistycznego, zagrożenie wybuchu międzynarodowego konfliktu znacznie zmalało. Jednakże „rozluźnienie” ideologiczne i militarne w niektórych regionach spowodowało wybuch kolejnych pomniejszych konfliktów, jak choćby w byłej Jugosławii, w której odezwały się nacjonalizmy poszczególnych narodowości dążących do ustanowienia własnej państwowości. Coraz liczniejsze stały się konflikty etniczne na terenie Afryki, gdzie innym problemem stał się także głód na ogromną skalę oraz liczne epidemie, w tym dziesiątkujący Afrykańczyków AIDS.

Coraz poważniejszą kwestią międzynarodową, która obecnie zyskuje sobie rozgłos staje się również problematyka ochrony środowiska i zmian klimatycznych, które mogą się przyczynić w przyszłości nie tylko do wymarcia wielu gatunków roślin i zwierząt, ale także kataklizmów głodu, powodzi, trzęsień ziemi, czy radykalnych zmian pogody. To z kolei może generować kolejne konflikty, z których część z nich może mieć zasięg nie tylko regionalny, ale i ogólnoświatowy.

Podobne wypracowania do Ewolucja stosunków międzynarodowych - struktury ponadnarodowe w polityce i gospodarce XX wieku