Elamici - pochodzenie, rozwój, charakterystyka ludu elamickiego

Elamici to lud nieznanego pochodzenia, wywodzący się z południowo-zachodniego Iranu. Wedle niektórych źródeł Elamici wiązani są z ludami indo-aryjskimi, które osiadły na tych terenach w ramach wędrówek. Język Elamitów był bardzo zbliżony do sumeryjskiego, być może wynikało to z przenikania się ich społeczności z kulturą Sumeru, jednak trudno ten język rozszyfrować i przyporządkować do jakiejś ściśle określonej grupy języków. Trudność w ocenie i klasyfikacji pochodzeniowej Elamitów wynika z braku źródeł i śladów ich działalności, na tyle dostatecznej by móc jednoznacznie stwierdzić charakter ich pochodzenia.

Pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. powstało państwo Elam ze stolicą w Suzie. Charakterystyczną cechą państwa Elamitów była luźna struktura administracyjna i brak sztywnych, ustalonych granic terytorialnych. Elamici bardzo często podejmowali wyprawy wojenne na sąsiadujące państwa-miasta. Łupiąc i grabiąc sąsiadujące państwa przejmowali kulturę, wierzenia i cechy innych ludów, co zdecydowanie utrudnia ocenę ich działalności i dorobku kulturowego. Wiadomo, że Elamici przyczynili się do upadku cywilizacji sumeryjskiej tzw. III dynastii z UR oraz państwa średniobabilońskiego z dynastii Kasyckiej.

Kres Elamitów położył dopiero wódz Asyrii Asurbanipal, który w 648 r. p.n.e. zniszczył Suzę, zadając tym samym ostateczny cios Elamitom. Historycy dzielą okres istnienia  państwa Elamitów na 3 okresy - staroelamicki (2500-1500 r. p.n.e.) średnioelamicki (1500-1100 r. p.n.e.) oraz neoelamicki (750-640 r. p.n.e. ) Państwo Elamitów nie wiele różniło się od poprzednich oraz innych sąsiadujących państw na terenach ościennych Mezopotoamii.

Państwo Elamu opierało się na silnej władzy królewskiej i czynnie brało udział w wyprawach wojennych, Elamici mieli swoje wierzenia i wyznawali kult swoich bogów w niektórych rejonach ulegli wpływom podbitych ludów, oddawali cześć siłom przyrody i czcili pory roku.Ich system wierzeń był bardzo charakterystyczny dla tamtego okresu - wielobóstwo, kult posągów itd. Decydujący kres zadała Elamitom Asyria, Elam upadł za sprawą Asyrii, a później po upadku Asyrii trafił pod panowanie Persji. Persja wchłonęła w swoje struktury całkowicie Państwo Elamu, które z czasem zaniknęło a jego odrębność stanowi dzisiaj jedynie wspomnienie historyczne. Państwo Elamu targane wiecznymi wojnami i klęskami nie mogło zbyt długo trwać, różnego rodzaju wojny i walki toczone z sąsiadami doprowadziły w konsekwencji do upadku Elamu a co za tym idzie zaniku kultury Elamitów. Dzisiaj trudno jest dotrzeć do źródeł Elamu, historycy i archeolodzy wciąż znajdują nowinki i aktualizują wiedzę na temat tego zagadkowego ludu.