NATO - struktura - Rada Północnoatlantycka (funkcjonowanie, działania)

Prężnie działająca organizacja międzynarodowa, za jaką uważa się NATO, potrzebuje kompetentnego centralnego zarządzania, aby skutecznie realizować swoje założenia. Takim organem w NATO jest Rada Północnoatlantycka, która spełnia główną rolę w strukturach sojuszu i nadrzędną wobec wszystkich innych komórek działających w jego ramach. Rada Północnoatlantycka, jako jedyny spośród wszystkich organów NATO, została powołana na mocy Traktatu Północnoatlantyckiego z dnia 4. kwietnia roku 1949 i od początku istnienia Paktu funkcjonuje tylko w oparciu o jego artykuły – wszystkie pozostałe komisje NATO zostały powołane przez Radę w toku jej działalności.

Jako najwyższy organ decyzyjny Rada Północnoatlantycka wydaje dyrektywy, deklaracje i komunikaty, których adresatami są opinia międzynarodowa oraz państwa pozostające poza strukturami sojuszu, np. uzasadniając im motywy podjętych przez siebie działań. Ponadto Rada spełnia rolę głównego forum, na którym podejmowane są kluczowe dla funkcjonowania NATO decyzje dotyczące bezpieczeństwa i strategii rozwoju oraz konsultowane są pomiędzy członkami wszystkie działania sojuszu.

Radzie Północnoatlantyckiej przewodzi Sekretarz Generalny, a tworzą ją przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich – tzw. Stali Reprezentanci – którzy działają w randze tytularnych ambasadorów. Spotykają się oni przynajmniej raz w tygodniu na zwyczajowych posiedzeniach, na których omawiane są sprawy bieżące. Ponadto kilka razy do roku Rada obraduje na szczeblu Ministrów Spraw Zagranicznych i Ministrów Obrony wszystkich państw członkowskich, a podjęte wówczas uchwały i decyzje mają taką samą moc jak uchwalone przez Stałych Reprezentantów.

W sytuacjach nadzwyczajnych mają miejsce również nadzwyczajne posiedzenia Rady, w których uczestniczą głowy państw wchodzących w struktury sojuszu. Decyzje Rady podejmowane są zawsze jednogłośnie poprzez tzw. konsensus, czyli wypracowane drogą debat i dyskusji wspólne stanowisko wszystkich zgromadzonych – nigdy nie stosuje się zasad większościowego głosowania.

Postanowienia Rady Północnoatlantyckiej mają moc obowiązującą bezwarunkowo we wszystkich państwach członkowskich już od momentu ich uchwalenia.