Michaił Bułhakow „Mistrz i Małgorzata” jako powieść-parabola - cechy

Parabola to gatunek literacki o charakterze dydaktycznym. Uproszczona fabuła skrywa drugie, alegoryczne znaczenie. „Mistrz i Małgorzata” nie jest oczywiście typowym przykładem gatunku, w tym przypadku nie można mówić o uproszczonej fabule, czy schematycznych postaciach. Ale jej uniwersalny charakter i wymowa moralna pozwalają na paraboliczne odczytanie treści utworu.

Powieść Bułhakowa można interpretować jako przypowieść o walce dobra ze złem. I choć, jak stwierdza Woland, dobro i zło warunkują wzajemnie swoje istnienie, jedno bez drugiego nie może istnieć jak światłość bez cienia. Zadaniem człowieka jest dążyć do czynienia dobra, do obrony najistotniejszych wartości takich jak miłość, uczciwość, sprawiedliwość. Okoliczności warunkują ludzkie zachowanie, system totalitarny wyzwala w ludziach najgorsze cechy, niszczy ich tożsamość i szlachetne uczucia. Ale nie wszyscy poddają się presji swoich czasów. Mistrz i Małgorzata potrafią kochać mimo zewnętrznych przeszkód. Małgorzata walczy o swoją miłość, nie boi się nawet paktu z szatanem. Ideałem jest postawa Jeszui, który umiera, ale nie wyrzeka się swoich przekonań i nie dopuszcza do siebie nienawiści. Karą dla tych, którzy postępują wbrew sobie, jest wieczny niepokój i...