Psalm 139 - analiza i interpretacja utworu

Psalm 139 zatytułowany jest „Bóg wszystko przenika”. To utwór dziękczynny i pochwalny, w którym podmiot liryczny wyraża swoją wdzięczność do Pana. 

Pieśń zbudowana jest z czterech nieregularnych części. Dwie ostanie mają po osiem wersów, natomiast pierwsza i druga mają ich nierówną ilość. Już w początkowych wersach zauważamy apostrofę, czyli bezpośredni zwrot do Boga : „Panie, przenikasz i znasz mnie”. Znajdują się też w utworze liczne środki artystyczne, takie jak pytania retoryczne, które służą podkreśleniu refleksyjnej natury psalmu. Przykładem jest wers „Gdzież się oddalę przed Twoim duchem”. Można odnaleźć też epitety „ znane”, „ dziwne”, „wzniosłe”, wyliczenia „utkałeś, utworzyłeś” oraz metafory „przenikasz moje zmysły”. 

Podmiot liryczny przedstawia Boga, jako wszechmocnego i wszechobecnego. Człowiek żyje na świecie stworzonym przez Pana, dlatego też każda rzecz podlega jego łasce i sile. Psalmista wspomina, iż Stwórca wie o swoich sługach wszystko, o czym myślą, marzą, co robią w danej chwili. Nie ma ucieczki przed Panem, każdy popełniony grzech zostanie odkryty i ukarany. Jednocześnie należy wspomnieć, iż świat ukazany w psalmie jest sprawiedliwy i harmonijny. Bóg ma władzę, ale nie wykorzystuje jej przeciw człowiekowi. Wręcz przeciwnie, pomaga mu i troszczy się o niego. Podmiot liryczny wie, iż teraz żyje blisko Boga i będzie przy jego boku także w raju, świecie wiecznym. Osoba mówiąca w wierszu zawdzięcza Bogu bardzo wiele, czuje wdzięczność. W psalmie padają słowa dotyczące stworzenia człowieka, bowiem to Pan powołał go do życia i nadał określony kształt: „Dziękuję Ci, że mnie stworzyłeś tak cudownie”. Psalmista wie, że wszystko co dobre, spotkało go z ręki Boga. W psalmie pojawiają się również prośby o dalsze czuwanie, opiekę i ochronę przed złem. Oznacza to, iż człowiek zawsze będzie zależny od Pana i nigdy nie przestanie go potrzebować. 

Psalm 139 jest wspaniałym wyznaniem miłości. Człowiek kochający Boga docenia wszystkie dane przez niego łaski, miłosierdzie oraz dobrodziejstwa. Utwór ten pokazuje niesamowitą więź psalmisty z Panem, co ich łączy jest wyjątkowe i niepowtarzalne. Pieśń pokazuje, że życie człowieka ma sens tylko wówczas, gdy pełne jest miłości Boga i jego opatrzności.