Władysław Broniewski - biografia, życiorys

Polski poeta i tłumacz, ur. 17 grudnia 1897 r. w Płocku, w rodzinie inteligenckiej. Nieoficjalnie debiutował na łamach gazetki szkolnej Gimnazjum w Płocku, którą redagował. W latach szkolnych działał w Organizacji Młodzieży Niepodległościowej.

W wieku 17 lat wstąpił do Legionów Piłsudskiego, walczył w bitwie pod Jastkowem. Był internowany za udział w kryzysie przysięgowym (odmowa złożenia przysięgi wierności Austrii). Po odzyskaniu wolności zdał maturę i dostał się na Uniwersytet Warszawski, lecz w listopadzie 1918 r. znów zaciągnął się do armii. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Otrzymał Srebrny Krzyż Virtuti Militari i Krzyż Walecznych.

Powrócił na studia filozoficzne, działając jednocześnie w POW. Stopniowo jego poglądy się radykalizowały i po śmierci Narutowicza Broniewski wstąpił do ZNMSu.

Od roku 1923 współpracował z pismem „Nowa Kultura”, publikował m.in. w „Skamandrze” czy w „Wiadomościach Literackich”. W 1925 r. jego wiersze zostały wydane w tomiku „Wiatraki”, otwierającym jego karierę poetycką. Za najlepsze wiersze debiutu Broniewskiego uważa się te, opisujące przeżycia wojenne poety. Utwory te są przesycone tragizmem, zawierają kolokwializmy i prozaizmy, tak charakterystyczne dla całej jego późniejszej twórczości.

W latach 1929-1931 poeta pracował w redakcji „Miesięcznika Literackiego”. Po jego zamknięciu przez władze, Broniewski został na krótko aresztowany, a czas ten zaowocował wierszem „Magnitogorsk albo rozmowa z Janem”, wydanym w 1938 r. w tomie „Krzyk ostateczny”. Po jego ukazaniu się w księgarniach, władze nakazały wycofanie całego nakładu, w celu usunięcia z tomu właśnie „Magnitogorska…”.

W 1939 r., przeczuwając atak ze strony Niemiec, Broniewski napisał „Bagnet na broń”, który nie tylko wzywał do walki, ale był też manifestem, negującym przekonania ówczesnej władzy, jakoby komunistom brakowało odczuć patriotycznych. Broniewski osiągnął swój cel, wprawiając władze w zdumienie. Od tego momentu zaczęto inaczej postrzegać poetę.

W 1939 roku Broniewski znów zaciągnął się do armii. Był m.in. świadkiem najazdu wojsk rosyjskich na ziemie polskie, z czym jako socjalista nie mógł się pogodzić. Był także więziony w areszcie na Łubniance. Skorzystał z amnestii w 1941 roku i wstąpił do oddziału polskiej armii pod dowództwem Andersa, z którą dostał się do Palestyny. Został tam jeszcze przez dwa lata po wystąpieniu z armii, czyli do roku 1945 r. wykorzystując ten czas na publikowanie swoich utworów. Jednak jego talent pozostawał w uśpieniu aż do roku 1947, kiedy już po powrocie do Polski napisał poemat „Pięćdziesięciu”.

Jego poglądy lewicowe znajdowały odzwierciedlenie w twórczości, czego znakomitym dowodem jest poemat „Słowo o Stalinie”. Do 1949 r. Broniewski publikował wiersze świadczące o tym, że popiera nowy komunistyczny ład w powojennej Polsce.

Dopiero w latach pięćdziesiątych Broniewski odszedł od wierszy okolicznościowych oraz tematyki społeczno-politycznej na rzecz tematów osobistych: Zbiór „Nadzieja” wydany w 1951 r. zawierał m.in. poemat „Mazowsze” oraz „Wisła”, ukazujące patriotyzm lokalny poety. W 1954 r. tragicznie umiera córka Broniewskiego, Joanna. Wtedy to powstaje cykl wierszy zatytułowany „Anka”, które do dziś są porównywane do trenów Kochanowskiego.

Broniewski zmarł na raka krtani 10 litego 1962 roku. Pochowano go w Alei Zasłużonych na Warszawskich Powązkach.