Preambuła konstytucji - preambuła Konstytucji RP - opis i interpretacja

Preambuła (inaczej „arenga”) to wstęp do tekstu prawnego. Zwyczajowo sformułowana jest podniosłym tonie i odwołuje się do wartości i celów, jakim służyć na ten akt. Zawiera podstawowe motywy, jakimi kierował się ustawodawca przy tworzeniu danego tekstu. Nazwa preambuła pochodzi z łacińskiego słowa „preambulum” i oznacza tyle, co „iść wcześniej”. Preambuła do aktualnie obowiązującej Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku jest jednym z najdłuższych takich tekstów na świecie.

Wstęp do konstytucji jako podmiot uchwalający ustawę zasadniczą wskazuje Naród Polski, czyli ogół obywateli. Polska preambuła w szczególny sposób odwołuje się do przełomowego momentu w polskiej historii, jakimi były przemiany ustrojowe zapoczątkowane w 1989 roku. Słowa preambuły wyrażają także szacunek i wdzięczność dla dorobku przodków, nawiązując do tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczpospolitej Wstęp do konstytucji powołuje się zarówno na wiarę chrześcijańską, jak i na własne sumienie, mające być gwarantem odpowiedzialności narodu za jego losy.

Preambuła wskazuje na podstawowe wartości, jakimi powinien kierować się naród. Prawami rządzącymi konstytucją według jej wstępu są: poszanowanie własności, sprawiedliwość, podział i współpraca władz oraz dialog społeczny. W preambule wyrażona została także zasada pomocniczości, której nie rozwija dalszy tekst konstytucji. Jej konkretyzację przejęło wiec orzecznictwo sądów i prawoznawstwo, z których wynika pokrótce, iż państwo powinno wkraczać wtedy, gdy członkowie społeczności nie radzą sobie sami z rozwiązywaniem problemów.