Delikt - definicja, opis, przykłady. Delikt konstytucyjny, prawa cywilnego, międzynarodowy itd.

Delikt (łac. delictum) jest pojęciem prawnym oznaczającym czyn niedozwolony, niezgodny z prawem, za którego popełnienie grozi sankcja prawna.

Początki tego terminu sięgają starożytnego Rzymu, w którym już wtedy wyróżniano przewinienia dotyczące sfery publicznej (delicta publica) i sfery prywatnej (delicta privata).

Współcześnie pojęcie deliktu jest definiowane w sposób zależny od dziedziny prawa, której dotyczy. W prawie karnym delikt oznacza przestępstwo, wykroczenie – każdy czyn, który został opisany w Kodeksie karnym jako niezgodny z prawem.

W prawie cywilnym natomiast delikt jest rozumiany jako działanie, które prowadzi do wyrządzenia innej osobie (prawnej lub fizycznej) szkody materialnej lub niematerialnej. W prawie cywilnym delikty dzielą się na zawinione i niezawinione. Przykładem deliktu niezawinionego jest np. szkoda wyrządzona przez psa lub powstała w wyniku prowadzenia samochodu. Odpowiedzialność ponosi wtedy właściciel psa lub danego pojazdu – mimo niezawinienia szkody, istnieje pewna więź między źródłem szkody a jej właścicielem, która jest ustalona odpowiednimi przepisami prawa. Prawo cywilne nakłada na osobę odpowiedzialną za wyrządzenie danej szkody obowiązek jej naprawy, bądź wypłaty stosownego odszkodowania.

W przypadku prawa konstytucyjnego – delikt oznacza działania, które naruszają przepisy ustawy zasadniczej. Może się jednak zdarzyć, że naruszenie konstytucji lub ustaw nie jest jednoznaczne z popełnieniem przestępstwa – może ono wynikać z zajmowanego stanowiska. Popełnienie deliktu konstytucyjnego obciąża wtedy stosunkowo wąską grupę osób, którzy zajmują stanowiska przewidziane w konstytucji.

Delikt jest także pojęciem z zakresu prawa międzynarodowego. Oznacza on naruszenie (może polegać ono na podjęciu pewnych działań, ale także na ich zaniechaniu) przez określone państwo norm, przepisów prawa międzynarodowego. Delikt może zostać popełniony zarówno przez organy danego państwa, jak i przez jego poszczególnych obywateli. Przykładami deliktów prawa międzynarodowego są: ludobójstwo, terroryzm, fałszowanie pieniędzy i inne. Delikty te ściganie są na terenie wszystkich państw.

Od pojęcia delikt pochodzi termin delikwent, określający osobę, która dopuściła się popełnienia przestępstwa.