Mandat wyborczy - co to jest mandat poselski? Definicja, opis, przykłady. Mandat poselski wolny i imperatywny

Mandat wyborczy, inaczej mandat poselski lub przedstawicielski, oznacza pełnomocnictwo, jakie otrzymuje reprezentant narodu z chwilą wybrania go do parlamentu (lub innego organu przedstawicielskiego). Mandat jest upoważnieniem otrzymywanym od wyborców do sprawowania władzy.

W literaturze przedmiotu wyróżnia się dwa rodzaje mandatu: mandat przedstawicielski imperatywny (związany) i mandat wolny. Rozróżnienie to powstało w oparciu o związek między wyborcami i wybranym przedstawicielem. Jeśli chodzi o mandat imperatywny – osoba wybrana podczas wyborów ma obowiązek w swej działalności przedstawicielskiej brać pod uwagę wolę i opinię szeroko rozumianego elektoratu, który może odwołać swojego przedstawiciela. Poseł jest tutaj uznawany właśnie za przedstawiciela osób, które go wybrały, nie reprezentuje więc woli całego narodu. Koncepcja mandatu związanego występowała w początkach parlamentaryzmu oraz, przynajmniej pozornie, w socjalizmie.

Drugi rodzaj mandatu przedstawicielskiego – mandat wolny – polega na tym, że wybrani przedstawiciele nie są zależni od woli i oczekiwań wyborców; nie są więc przedstawicielami osób, które ich wybrały, ale całego narodu. Mandat tego typu występuje m.in....