Ubezwłasnowolnienie - definicja, opis, przykłady

Ubezwłasnowolnieniem określa się pozbawienie zdolności do podejmowania czynności prawnych osobę fizyczną. Sytuacja taka zachodzi w następstwie wyroku sadu. 

W Polsce ubezwłasnowolnienie regulowane jest przez ustawę kodeks cywilny.Rozstrzyganiem spraw związanych z ubezwłasnowolnieniem zajmuje się sąd okręgowy właściwy dla miejsca zamieszkania osoby której ubezwłasnowolnienie ma dotyczyć. 

Wyróżnia się dwa rodzaje ubezwłasnowolnienia: całkowite oraz częściowe. Ubezwłasnowolnienie częściowe dotyczy osób pełnoletnich. Powodami jego wprowadzenia może być choroba, niedorozwój bądź inne zaburzenie psychiczne (na przykład uzależnienie) nie będące jednak podstawą do całkowitego ubezwłasnowolnienia. W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego przez sąd ustanawiana jest kuratela czyli forma ochrony osób bądź ich praw przez kuratora. 

Z kolei ubezwłasnowolnienie całkowite nałożone może być jedynie na osobę, która ukończyła 13 rok życia. Musi się ona wykazywać chorobą, niedorozwojem bądź innego rodzajem zaburzeniem psychicznym powodującym całkowita niemożliwość kierowania swoim zachowaniem. Ubezwłasnowolniony całkowicie, jeśli już nie podlega władzy rodzicielskiej ma zasądzona opiekę (opiekun prawny jest osoba powołana do obrony praw oraz interesów danej osoby). 

Ubezwłasnowolniony może zaskarżyć do sądu postanowienia wydawane w podczas postępowania dotyczącego jej ubezwłasnowolnienia. 

Wniosek do sądu o ubezwłasnowolnienie złożyć może małżonek, rodzeństwo oraz krewni w linii prostej a także prokurator oraz przedstawiciel ustawowy danej osoby. 

W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego odpowiedni wniosek do sądu można złożyć już na rok przed pełnoletniości danej osoby.