Czystki etniczne - Kosowo - konflikt, wojna. Opracowanie

Mianem „czystki etnicznej” nazywane są zaplanowane ataki jednej ze stron konfliktu na (najczęściej bezbronną) grupę osób konkretnego wyznania bądź przynależności etnicznej. Jest to najważniejsza z cech, jakie odróżniają czystkę od ludobójstwa.

Jednym z przykładów ataków na tle etnicznym są zdarzenia, które miały miejsce w Jugosławii, w drugiej połowie XX-tego wieku. Kosowo (za sprawą różnych ugrupowań) starało się uzyskać niepodległość, jednak nieposłuszeństwo wobec władz Belgradu doprowadziła do wielu represji. Demonstracje były brutalnie tłumione, a zwolenników niezależnego Kosowa skazywano na wieloletnie więzienie. Dało to początek powstaniu Armii Wyzwolenia Kosowa (UÇK). Była ona słabo zorganizowana i zajmowała się jedynie walką partyzancką. Zasłynęła głównie atakami bombowymi na Jugosłowian – co z kolei wywoływało coraz większe represje na ludności Kosowa.

Taki stan rzeczy obniżał poparcie dla Armii Wyzwolenia Kosowa wśród ludności, ponieważ cywile bali się odwetu Serbów. Jak widać, ciężko wywnioskować, kto tak naprawdę był katem, a kto ofiarą. Obie strony prowadziły ataki na grupy etniczne przeciwników, jednak zdecydowanie więcej strat odnosili kosowscy Albańczycy. W latach dziewięćdziesiątych XX-tego wieku doszło do Wojny w Kosowie. Od 1996 roku konflikt dotyczył kosowskiej partyzantki oraz serbskiej policji. Jugosłowiańska armia dołączyła do konfliktu w roku 1998, wspierając tym samym Serbów. Spór, dotyczący kontroli nad Autonomiczną Prowincją Kosowo, zaogniał się. Albańczycy, stanowiący ponad 90% populacji Kosowa, zaczęli uciekać. Dało to możliwość przeprowadzenia tak zwanej „czystki tożsamości” – Serbowie zatrzymywali uciekinierów, po czym konfiskowali ich dokumenty, bez których Albańczycy tracili obywatelstwo Jugosławii, a co za tym idzie – nie mogli oni wrócić do Kosowa. Dzięki temu zmniejszono liczbę Albańczyków, co było głównym celem czystki.

Jednym z najważniejszych momentów wojny było odkrycie masowego grobu w niewielkiej wsi Raczak, w styczniu 1999 roku. Ta masakra dała możliwość ingerencji OBWE (Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) w konflikt. Rozpoczęto pertraktacje między stronami podczas tak zwanej Konferencji w Rambouillet, w lutym i marcu 1999 roku. Rozmowy układały się dobrze, umowa została już sformułowana jednak w ostatniej chwili Serbowie zrezygnowali z podpisania porozumienia. Dało to powód do zbrojnej interwencji wojskom NATO. Sojusz opowiedział się po stronie Kosowa (winą za masakrę w Raczaku obarczono Serbów) – wspólne walki potrwały do czerwca 1999 roku, kiedy to podpisano porozumienie o wycofaniu wojsk serbskich z Kosowa (Kumanovo, 9.06.1999 r.). Po uzyskaniu kontroli nad swoją prowincją, UÇK postanowiło przeprowadzić w niej czystkę, co poskutkowało wysiedleniem kilkuset tysięcy Serbów oraz Cyganów.

Według specjalistów, działania Slobodana Miloševicia (prezydent Jugosławii) miały na celu destabilizację krajów sąsiadujących – Albanii i Macedonii. Właśnie do tych państw udawali się kosowscy uchodźcy (w 90% Albańczycy). Zatem podejrzewa się chęć wywołania wojny, która objęłaby całe Bałkany.

W latach 1999-2008 dochodziło jeszcze do różnych incydentów pomiędzy mieszkańcami Kosowa a Serbami. W roku 2007 padł nawet pomysł podziału Kosowa na dwie części: Północną (serbską) oraz Południową (albańską) – nie został on jednak zrealizowanych. Natomiast 17 lutego 2008 roku Kosowo ogłosiło się niepodległym państwem. Nie ma jednak zgodności w tej kwestii – Serbia nadal uważa, że to terytorium należy do niej. Natomiast niepodległość Kosowa uznało jedynie 76 państw na całym świecie (w tym większość spośród 46 państw europejskich).