Jesień Narodów - co to jest Jesień Narodów? Definicja, charakterystyka. Jesień Narodów i rozpad systemu jałtańskiego

Jesień Narodów to trwające od 1989 do 1991 roku w Europie Środkowo-Wschodniej wydarzenia rewolucyjne o charakterze społeczno-politycznych. Wynikły one ze zmian w polityce Związku Radzieckiego, który od 1985 roku rozpoczął przebudowę swego systemu polityki zagranicznej, dając większą swobodę państwom satelickim – rezygnując tym samym z doktryny Breżniewa. Pierestrojka, bo tak brzmi nazwa tego procesu, zaproponowana została przez Michaiła Gorbaczowa – ówczesnego Sekretarza Generalnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Znosiła ona układ sił, który funkcjonował pod nazwą ładu jałtańsko-poczdamskiego od zakończenia II wojny światowej.

Do głównych przyczyn Jesieni Ludów należy na pewno kryzys ekonomiczny, który spotkał gospodarkę centralnie planowaną w latach 70. Odbijał się on na ludności, która i tak miała fatalne warunki życiowe, co powodowało duże niezadowolenie społeczne. Liczne bunty były krwawo tłumione, jednak w końcu, w roku 1980, doszło do porozumienia, na mocy którego powstała Solidarność. Miała ona za zadanie chronić prawa robotników. W roku 1988 Lech Wałęsa (NSZZ Solidarność) oraz generał Czesław Kiszczak (minister spraw wewnętrznych) doszli do porozumienia, którego wynikiem były obrady Okrągłego Stołu. W ten sposób przeprowadzono w Polsce pierwsze – nie do końca wolne – wybory, których sukces dał sygnał innym państwom zależnym od ZSRR, że komunizm upada.

Poza Polską, która wiele krwi przelała we wcześniejszych powstaniach, jednak ostatecznie obaliła komunizm w demokratycznych wyborach, bywało różnie. Albania bezproblemowo przeprowadziła zmiany ustrojowe, w Rumunii doszło do krwawej rewolucji, Węgrzy demonstracyjnie otworzyli granicę z Austrią, obalając „żelazną kurtynę”, Bułgarzy po masowych demonstracjach doprowadzili do ustąpienia władzy komunistycznej i wyborów demokratycznych, w NRD obalono „mur berliński”, by następnie przedyskutować połączenie z RFN, a Czechosłowacy odzyskali wolność w wyniku dziesięciodniowej „aksamitnej rewolucji”.