Liberalizm - Partie liberalne - definicja, charakterystyka, przykłady

Liberalizm pochodzi od łacińskiego słowa „libertas” oznaczającego wolność, którą cieszy się „liber”, czyli człowiek wolny. W rozumieniu politycznym nazwa ta została użyta po raz pierwszy w deklaracji Napoleona Bonaparte z 1789 roku. Liberalizm jako ideologia polityczna rozwijał się od końca XVII wieku, często wiąże się go z ruchami wolnościowymi Wiosny Ludów.

Pierwsze partie liberalne powstały na przełomie XIX i XX wieku. Ich główną rolą było promowanie idei demokratycznych, wolności, równości i prawa wyborczego. Liberałowie opowiadają się za liberalizmem, czyli poglądem, który jednostkę ludzką traktuje autonomicznie, jako niepodzielną całość, uznając ją za najwyższą wartość podmiotową i przypisując jej najważniejsze wartości przedmiotowe. Sprzeciwiają się autorytetom religijnym i państwowym. W tej doktrynie najwyższą wartością przedmiotową jest wolność jednostki, której jedynym ograniczeniem są inne jednostki i współżycie z nimi w społeczeństwie. Liberałowie uważają równość za sedno sprawiedliwości, co wskazuje na nierozerwalny charakter obu tych wartości. Pierwsza z nich rozumiana jest jako nieograniczony dostęp wszystkich jednostek do praw i wolności. Członkowie partii liberalnych faworyzują wolny rynek, prywatną wartość środków produkcji, dystrybucji i wymiany. Gospodarka powinna być zorganizowana na zasadach kapitalizmu, w którym zapewniona jest wolność ekonomiczna jednostek ludzkich. W liberalizmie bardzo istotna jest idea zmian, czyli stałe odchodzenie od tego, co wsteczne do tego, co postępowe, jednak zmiany te zawsze muszą być ewolucyjne. Liberałowie nie uznają rewolucji.

Partie liberalne odgrywają istotną rolę na arenie politycznej w wielu krajach. W Wielkiej Brytanii Partia Liberalna długo była jedną z dwóch głównych partii. W Norwegii Venstra, w Finlandii Liberalna Partia Ludowa, a w Niemczech FDP. W Polsce najbardziej znana partią liberalną jest Platforma Obywatelska, ale bardzo znaczącą rolę odegrały również Unia Polityki Realnej oraz Unia Wolności.