Liberalizm - Liberalizm socjalny - definicja, charakterystyka, przykłady

Liberalizm socjalny to odłam nurtu liberalizmu. Za jego twórcę uważany jest angielski działacz związków zawodowych i wykładowca socjologii, żyjący na przełomie XIX i XX wieku – Leonard T. Hobhouse.

Zgodnie z definicją twórcy, liberalizm socjalny to nurt wolnościowy, który miał na celu utrwalenie zasad wolności. To ruch opierający się na usuwaniu przeszkód ograniczających spontaniczne działanie. Zawierał charakterystykę wolności osobistych, takich jak: wolność prawa wyboru zawodu, słowa i sumienia. Postulował wolność w wymiarze podatkowym, zwolnionym od arbitralnego narzucenia ich przez państwo. Powinna istnieć ponadto wolność zrzeszania się, stowarzyszeń oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Wolność powinna być dostępna dla każdej jednostki, ale nie w zakresie samowoli zachowania. Prawo musi ograniczać wolność, natomiast warunkiem koniecznym jest równość jednostek wobec niego.

Hobhouse skupił się na pojęciu własności, które uznawał za najważniejsze dla jednostki. Należało przywrócić społeczne pojęcie własności, polegające na utrwaleniu poglądu, iż nie jest ona nadawana przez naturę, lecz przez odpowiednie instytucje państwowe i społeczne. Są one odpowiedzialne za dystrybucję oraz wytwarzanie majątku każdej jednostki, w związku z czym mają prawo domagać się zapłaty za pełnienie swoich obowiązków. Stwierdzenie to było potwierdzeniem tezy, iż aktywna polityka podatkowa jest niezbędna w funkcjonowaniu państwa. Powinno się dążyć do ustroju, w którym nie ma miejsca dla monopolizacji i kartelizacji rynku. Należy zlikwidować istniejące monopole i wprowadzić istotne dla nich ograniczenia w sferze gospodarczej. Również – podjąć działania w sferze ubezpieczeń społecznych i rent dla osób starszych poprzez interwencję instytucji państwowych.

Bezrobocie powinno zostać zlikwidowane, gdyż nie istnieje żaden związek pomiędzy prywatną własnością a świadomą walką z nim, podjętą przez państwo. Działalność organów państwowych powinna skupiać się na pobudzeniu inwestycji, gdyż wymiernie wpływa to na rozwój gospodarczy i ekonomiczny kraju. Niezwykle ważny jest wysoki poziom inwestycji, dochodów oraz produkcji. Nie może zabraknąć robót publicznych lub wpływu państwa na inwestycje prywatne poprzez stosowanie mechanizmu pieniężnego. W ujęciu finansowym powinno zostać zachowane rozróżnienie w aspekcie stopy procentowej dla producentów i inwestorów prywatnych, udzielania kredytów i specyfiki polityki podatkowej. Inflacja nie jest krytyczna, jeżeli może doprowadzić do pobudzenia gospodarki.

Nurt liberalizmu socjalnego był popularyzowany przez zwolenników doktryny państwa dobrobytu głoszących, iż instytucje państwowe muszą zapewniać wypełnienie świadczeń socjalnych wobec zapotrzebowania społeczeństwa.