Wyprawa mołdawska - Stosunki polsko-tureckie w XV w.

Od pojawienia się Turków w Europie stosunki między nimi a Rzeczpospolitą układały się poprawnie. Sytuacja zmieniła się nieco po rozszerzeniu wpływów osmańskich na Krym i północno-zachodnie wybrzeża Morza Czarnego, co miało miejsce w drugiej połowie XV wieku. Od tego czasu rozpoczęły się regularne najazdy Tatarów krymskich na południowe ziemie Rzeczpospolitej i Litwy. Momentem, który zadecydował o wybuchu otwartego konfliktu, było zajęcie w roku 1484 przez Turcję dwóch, niezwykle ważnych dla polskiego handlu czarnomorskiego, portów – w Kilii u ujścia Dunaju i Białogrodu u ujścia Dniestru, które nazywane były „kluczem i bramą do wszystkiej ziemi polskiej, ruskiej i tatarskiej”.

W obliczu bezpośredniego zagrożenia osmańską agresją, hospodar neutralnej dotąd Mołdawii, Stefan III, poprosił króla Kazimierza Jagiellończyka o pomoc zbrojną oraz opiekę, a następnie  złożył mu w Kołomyi hołd lenny we wrześniu roku 1485. Król Polski w zamian zobowiązał się bronić terytorium mołdawskiego przed ewentualnym atakiem tureckim oraz wyprzeć nieprzyjaciela z dotychczas zajętych przez niego terenów. Kazimierz Jagiellończyk zarządził mobilizację pospolitego ruszenia na wyprawę mołdawską, ale ostatecznie zdecydowano się zawrócić ją do kraju. Na pomoc znajdującemu się w rozpaczliwej sytuacji Stefanowi III wysłano jedynie około 3-tysięczny odział polskich wojsk zaciężnych (głównie ciężkiej jazdy) dowodzony przez hetmana Jana Karnkowskiego. Po krótkotrwałych walkach udało się połączonym wojskom mołdawsko-polskim wyprzeć Turków z terytorium Mołdawii, ale pod ich kontrolą wciąż pozostały dwa kluczowe czarnomorskie porty.

Hetman Karnkowski wsławił się głównie błyskotliwym zwycięstwem nad przeważającymi siłami osmańskimi w bitwie nad jeziorem Katlabuga w listopadzie roku 1485, która jednak nie przyniosła sprzymierzonym siłom oczekiwanego rezultatu.