Legiony Polskie - główne bitwy, przywódcy

Polacy od początku wybuchu I wojny światowej byli aktywni zarówno na międzynarodowej arenie dyplomatycznej, jak i na polach walki na różnych frontach. Nie mogło ich również zabraknąć w Austrii, stąd też tworzyli tam swoje oddziały wojskowe, które w przyszłości miały stać się podstawą odrodzonej Polski.

16 sierpnia 1914 roku w Krakowie odbyło się zebranie posłów z Koła Polskiego przy parlamencie wiedeńskim i Sejmie Krajowym Galicyjskim przy udziale przedstawicieli Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (KSSN) oraz Centralnego Komitetu Narodowego. W trakcie owego zebrania postanowiono o utworzeniu dwóch Legionów Polskich – Zachodniego i Wschodniego.

Legion Wschodni utworzono już 21 września 1914 roku i jego dowódcą mianowano Adama Pietraszewicza, natomiast Legion Zachodni zrodził się 19 grudnia 1914 roku i dowodził mu najpierw Rajmund Baczyński, a następnie Karol Durski-Trzaska, od lutego 1916 roku generał Stanisław Puchalski, od kwietnia 1917 roku pułkownik Z. Zieliński. Do każdego z legionów miało przynależeć po 8 tysięcy żołnierzy będących ochotnikami z Królestwa bądź też mężczyznami nie podlegającymi powszechnemu obowiązkowi służby wojskowej w formacjach armii austro-węgierskiej. Z kwestii formalnych należy zaznaczyć również, że Legiony Polskie były podległe naczelnemu dowództwu austriackiemu i były zobowiązane do składania przysięgi zgodnie z formułą przyjętą przez austriackie pospolite ruszenie.

Jednakże komendy oraz umundurowanie były polskie. Ciekawostką jest to, iż dowódcy niższych szczebli byli obieralni (do dowódcy kompanii włącznie), jednocześnie nie istniały w Legionach Polskich stopnie oficerskie, a jedynie funkcje dowódcze takie jak komendant kompanii, komendant batalionu itp.

Pierwsze walki Legiony Polskie stoczyły już 6 sierpnia 1914 roku, kiedy to na hasło rzucone przez Józefa Piłsudskiego, proszącego o poderwanie się narodu do walki przeciwko Rosji, oddziały strzeleckie ruszyły przeciwko wrogom. Nie spotkało się to jednak z poparciem dowództwa austriackiego, a i sami Polacy nie wierzyli w powodzenie owej akcji, co zmusiło wojska Piłsudskiego do wycofania się. Przeciwko Rosjanom walczono również 26 października 1914 roku pod Laskami w okolicach Dęblina, w tym samym roku również na Rusi Zakarpackiej, pod Mołotkowem, a w grudniu pod Łowczówkiem niedaleko Tarnowa.

W roku 1915 Legiony Polskie wykazały się również w kolejnych bitwach – w maju pod Konarami, w czerwcu pod Rokitną, od czerwca do września walczyły po Rarańczą, a od września do listopada nad Styrem. W lipcu 1917 roku brały udział w walkach pod Kostiuchnówką i na przełomie lipca i sierpnia nad rzeką Stochód. Szacuje się, że straty Legionów Polskich w tym czasie wyniosły około 15 tysięcy rannych i zabitych.

Warto również podkreślić, iż istniały pewne rozbieżności pomiędzy Legionem Wschodnim, a Legionem Zachodnim. Ten pierwszy trwał pod wpływem Narodowej Demokracji, stąd też niechętnie patrzył on na wystąpienia przeciwko Rosji. Wojenne sukcesy tej ostatniej przyczyniły się do upadku Legionu Wschodniego. Natomiast Legion Zachodni był pod przemożnym wpływem Józefa Piłsudskiego oraz Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (KSSN).

20 września 1916 roku Legiony Polskie przemianowano na Polski Korpus Posiłkowy, a 10 kwietnia 1917 roku w Polnische Wehrmacht (Polskie Siły Zbrojne), przekazując opiekę i dowództwo nad oddziałami polskimi Niemcom.