Ruch Narodowy - Liga Polska (1887-1893) - program, przedstawiciele, wpływ historyczny

Liga Polska (inaczej „Polska Lyga”) była tajną organizacją o charakterze niepodległościowym, która działała w latach 1887-1893. Powołano ją do życia w Szwajcarii na zamku Hilfikon w okolicach Zurychu, a inicjatorami byli dawni uczestnicy powstania styczniowego, w tym m.in. Zygmunt Miłkowski, działający zresztą pod pseudonimem Teodor Tomasz Jeż.

Zgodnie z ustaleniami, organizacja ta miała za zadanie kierowanie działalnością polityczną zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami. Stąd też 5 grudnia roku 1887 została ogłoszona tzw. Ustawa Lygy Polskiej, w której znalazły się zapisy świadczące o tym, iż Liga Polska pragnie przysposobienia wszystkich sił narodowych w celu odzyskania niepodległości ojczyzny. Niepodległość ta miała być odtworzona drogą powstania ogólnonarodowego i miała też trwać w ramach granic przedrozbiorowych, przy czym miała ona mieć charakter federacyjny, uwzględniający różnice narodowościowe w kraju. Ogólnie określano, iż Polska po odzyskaniu suwerennych własności politycznych stanie się liberalną republiką demokratyczną.

Na czele Ligi Polskiej stała tzw. Centralizacja, która odpowiedzialna była również za rozwijanie działalności rozpoznawczej na międzynarodowej scenie politycznej, za przygotowanie planów wojskowej organizacji, za obronę tzw. żywiołu polskiego przed niepożądanymi obcymi wpływami oraz przed wynarodowieniem przez zaborców, a wreszcie za wspieranie oświaty ludu oraz dobrobytu klas wydziedziczonych.

Poza wspomnianym Zygmuntem Miłkowskim, w ramach Ligi Polskiej działali także tacy ludzie, jak choćby major Ludwik Michalski czy też Maksymilian Hertel. Lecz ponadto warto także wspomnieć o Zygmuncie Balickim, Romanie Dmowskim oraz Janie Ludwiku Popławskim. Trzej ostatni przyczynili się zresztą do transformacji owej organizacji. W 1893 roku wykazywali oni niezadowolenie z mało konkretnej działalności organizacji, wreszcie przejęli w niej władzę, kontrolę i przemianowali Ligę Polską na Ligę Narodową. Formalnie Liga Polska została rozwiązana w roku 1894. Na koniec pragnę jedynie wspomnieć, iż z Ligą Polską współpracowały m.in. takie pisma jak choćby „Głos w Warszawie” czy też „Przegląd Społeczny we Lwowie”. Wraz z rokiem 1888 przy Lidze Polskiej działał także Związek Młodzieży Polskiej „Zet”.