I wojna światowa - działania wojenne. Wojna na Bałkanach w czasie I wojny światowej

Działania wojenne na Bałkanach, tak samo jak na froncie Wschodnim, cechowały się swoją specyfiką. Także tutaj walka skupiała się głównie na szybkich manewrach, które decydowały o dalszych losach prowadzonych walk.

Głównym powodem rozpoczęcia I wojny światowej było zabójstwo arcyksięcia Ferdynanda dokonane przez serbskiego zamachowca. Tym samym oczywiste było, że Monarchia Austrowęgierska pierwszy swój atak przeprowadzi w kierunku Serbii. Tak też się stało. Wojska austriackie, które 27 lipca wkroczyły na tereny serbskie, bez większych trudności uderzały na południe. Mimo to zostały powstrzymane podczas bitwy nad rzeką Cer 12 sierpnia, a następnie ostatecznie pod Jadarem w dniach 16-19 sierpnia 1914. Niezrażona generalicja podjęła jednak kolejną ofensywę, która tym razem zakończyła się sukcesem. Nie bez znaczenia było także dołączenie Turcji do koalicji Państw Centralnych 29 października. Dzięki kilku zwycięstwom, m. in. w bitwie pod Driną, udało się wojskom austrowęgierskim dotrzeć aż do Belgradu, który zdobyto 2 grudnia. Nie dane jednak było Austriakom długo cieszyć się sukcesem - nadspodziewanie silna kontrofensywa Serbów wyparła ich znów z kraju.

Sytuacja zmieniła się diametralnie w roku 1915, z kilku przyczyn. 23 maja Włochy opowiedziały się po stronie państw Ententy. Ważniejszym jednak wydarzeniem, dla frontu bałkańskiego było przyłączenie się Bułgarii do sojuszu Państw Centralnych dnia 15 października. Połączone wojska austriacko-bułgarskie uderzyły z dwóch kierunków na Serbię, bardzo szybką ją pokonując. Tym samym cały kraj znalazł się pod okupacją. Przegrane serbskie wojska zaczęły wycofywać się w kierunku neutralnej Grecji, aby tam móc się przegrupować.

W roku 1916 wydawało się, że przystąpienie 27 sierpnia Rumuni do państw Ententy odmieni oblicze południowego frontu. Tak jednak się nie stało. Atak na tereny Siedmiogrodu został powstrzymany, a wojska Państw Centralnych bardzo szybko, bo już 6 października, zajęły Bukareszt. Resztki armii rumuńskiej, tak samo jak wcześniej Serbowie, musiały szukać ratunku za granicami swego kraju - w Rosji. Mimo, że na Bałkanach wylądowały wojska angielsko-francuski, to nie podjęły one żadnych większych ofensyw. Pozwoliło to Austriakom na skierowanie swych wojsk w większej ilości przeciwko Włochom.

Próbą przełamania impasu było przyłączenie się wcześniej neutralnej Grecji do państw Ententy 27 czerwca 1917 roku. Jednak sytuacja, mimo ogromnej przewagi nad wojskami Państw Centralnych, nadal nie ulegała zmianie. Wojska angielskie, francuskie oraz serbskie ciągle ponawiały ataki na pozycje obstawione przez oddziały bułgarskie. Dopiero przełamanie ich w 1918 roku zmusiło Bułgarię do podpisania zawieszenia broni 29 września. Miesiąc później, 30 października, skapitulowała Turcja. Pozwoliło to wojskom Ententy skierować się w stronę bezbronnych Austro-Węgier oraz przesądziło o ostatecznym wyniku I wojny światowej.