Opozycja wewnętrzna wobec Władysława Łokietka – Jan Muskata i wójt Albert

Powracający w roku 1306 do Małopolski ze swoistej emigracji Władysław Łokietek musiał szybko znaleźć sposób na zjednanie sobie lokalnych elit oraz przedstawicieli miasta i miejscowego kościoła. W tym celu, jeszcze w roku 1306 wydał trzy wielkie przywileje - jeden dla zagorzałego stronnika Wacławów czeskich, biskupa krakowskiego Jana Muskaty, w którym potwierdził wszystkie uzyskane przez niego od władców czeskich nadania i przywileje, drugi dla reprezentującego interes miasta wójta, sankcjonujący zwolnienie na okres dwunastu lat Krakowa z wszelkich powinności na rzecz władzy oraz trzeci dla mieszczan, nadając im tzw. prawo składu i dając im gwarancje, że miasto nie zostanie połączone wspólnymi murami z zamkiem wawelskim (co miało świadczyć o daleko idącej niezależności Krakowian). Wkrótce jednak, nie chcąc dopuścić do wysunięcia podobnych roszczeń przez inne duże miasta małopolskie, Władysław Łokietek postanowił opowiedzieć się po stronie rycerstwa i lokalnych elit, którym przecież zawdzięczał powrót na tron krakowski.

Wyrazem nowego kursu w polityce wewnętrznej księcia było cofnięcie w roku 1307 wszelkich przywilejów dla rosnącego w siłę biskupa Jana Muskaty oraz likwidacja wszelkich jego nadzwyczajnych uprawnień. Oznaczało to wybuch otwartego konfliktu z biskupem, który dodatkowo rozpoczął knowania z politycznymi przeciwnikami Władysława Łokietka, czyli księciem opolskim, Bolkiem oraz Henrykiem głogowskim. W czerwcu roku 1308 swoje pełne poparcie dla księcia krakowskiego wyraził sędziwy, ale wciąż wpływowy arcybiskup Jakub Świnka, który formalnie odebrał Janowi Muskacie biskupstwo krakowskie, za szeroko pojęte nadużycia. Wyrok ten szybko wykorzystał Władysław Łokietek i uwięził niepokornego biskupa na około pół roku, po czym zmusił go do opuszczenia dzielnicy małopolskiej. Długotrwały konflikt ostatecznie zakończył się zwycięstwem księcia a Jan Muskata powrócił do Krakowa dopiero w roku 1317, ale nie prowadził już tak aktywnej działalności.

Wobec sporu księcia z wpływowym biskupem, zagrożone poczuły się miasta małopolskie, który zaczęły się obawiać o swoje przywileje. W roku 1311 przeciwko Łokietkowi wystąpiła zwarta koalicja złożona m. in. z Krakowa, Sandomierza czy Wieliczki. Ich opór został jednak szybko przezwyciężony przez siły wierne księciu. Konflikt jednak rozgorzał na nowo w roku następnym, kiedy to sprzeciwiając się nadmiernym obciążeniom podatkowym na rzecz jednoczącego się królestwa, krakowski wójt Albert wezwał na pomoc siły księcia opolskiego Bolesława. Prawdopodobnie w bunt zamieszany był także władca czeski, z którym sympatyzowali obaj jego prowodyrzy. Buntownicy zdołali nawet opanować miasto, ale nie udał im się szturm na wzgórze wawelskie i w czerwcu roku 1312 musieli wycofać się z Karkowa, wspartego przez posiłki węgierskie. Wracając do Opola, Bolko I zabrał ze sobą wójta Alberta, którego z niewiadomych przyczyn następie uwięził. Opanowawszy sytuację w mieście, Władysław Łokietek przystąpił niezwłocznie do surowego i bezwzględnego karania buntowników.