Polska literatura wojenna i obozowa - ogólna charakterystyka
JUŻ 9902 WYPRACOWANIA W BAZIE!
- 4914 wypracowanie - Język polski
- 1594 wypracowanie - WOS
- 2021 wypracowanie - Historia
- 787 wypracowanie - Religia
- 528 wypracowanie - Język angielski
- 58 wypracowanie - Język niemiecki
Pierwszego września 1939 roku granice Polski przekroczyły wojska nazistowskie pod wodzą Adolfa Hitlera, zaś w siedemnaście dni później kraj został zaatakowany z drugiej strony przez wojska sowieckie, które złamały w ten sposób pakt o nieagresji. Straszliwy kataklizm, jakim okazała się II wojna światowa, zakończył epokę modernistycznych dyskusji nad wizją artysty i jego miejscem w społeczeństwie, rozpoczynając czas rozmyślań nad godnością istoty ludzkiej w świecie, w którym wszelkie osiągnięcia kultury i cywilizacji przestają mieć znaczenie.
W kontrolowanej przez okupantów Polsce wszelkie instytucje związane z literaturą, kulturą i sztuką zostały zdelegalizowane. Zamknięto wydawnictwa, szkoły i uczelnie wyższe, wydając zakaz publikacji jakichkolwiek wypowiedzi polskiego środowiska intelektualnego, a nawet organizowania spotkań i dyskusji. Życie kulturalne zostało wobec tego przeniesione do podziemia, w którym organizowano tajne uniwersytety oraz wydawano w niewielkich nakładach utwory beletrystyczne i publicystyczne artystów bądź to walczących na wojennym froncie, bądź nadsyłających rękopisy z gett i kolejnych obozów masowej zagłady.
Powstająca w tych miejscach poezja miała przeważnie charakter okolicznościowy, stanowiąc artystyczny wyraz grozy i okrucieństwa, którego świadkami stało się pokolenie młodych twórców urodzonych w okolicach 1920 roku. Nazwano ich później pokoleniem kolumbów, ich odkrywanie dorosłości połączyło się bowiem z odkryciem nowego świata, w którym wartości kierujące życiem ich rodziców i dziadków przestały mieć znaczenie. Przyświecało im poczucie katastrofizmu związane z obserwowanym każdego dnia procesem szargania ludzkiej godności w warunkach najprawdziwszej rzezi, w jaką przekształciła się wojna. Najwybitniejszymi przedstawicielami tego pokolenia poetów byli Tadeusz Gajcy, Miron Białoszewski, Tadeusz Różewicz, przede wszystkim zaś Krzysztof Kamil Baczyński, w którego twórczości temat wojny został zestawiony z motywem rozdzielenia i tęsknoty z najukochańszymi istotami – matką i żoną – co nadało jej jeszcze bardziej poruszającego charakteru.
W prozie tamtego okresu przeważały gatunki zbliżone swoją stylistyką do formy pamiętnika lub reportażu. Za największe osiągnięcie literackie tego typu uznaje się zbiór opowiadań Tadeusza Borowskiego „Pożegnanie z Marią”, które we wstrząsający sposób obrazowało sposób funkcjonowania obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Dachau. W podobnej konwencji były także utrzymane „Medaliony” Zofii Nałkowskiej, tu jednak – w odróżnieniu od utworów Borowskiego – pewną rolę odegrał czynnik fikcyjny (literacki). Znakomitym dokumentem tamtych czasów i wydarzeń jest również wywiad-rzeka z lekarzem żydowskiego pochodzenia, więźniem warszawskiego getta – Markiem Edelmanem, który Hanna Krall wydała pod znamiennym tytułem „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Do traumatycznych wspomnień z czasów wojny powrócił też po latach Miron Białoszewski, którego „Pamiętnik z powstania warszawskiego” ukazał się dopiero pod koniec lat 60-tych.
Ogromną popularnością cieszyła się również powieść Aleksandra Kamińskiego zatytułowana „Kamienie na szaniec”, stanowiąca wierną relację operacji przeprowadzonej przez oddziały Armii Krajowej i Szarych Szeregów. Weszła ona do kanonu lektur szkolnych nie tylko ze względu na wysoką wartość artystyczną i historyczną, ale również dla uzmysłowienia współczesnej młodzieży, że w latach 40-tych XX wieku swoje życie za naszą wolność oddawali ludzie w ich wieku.
Czasy powojenne zaowocowały również literaturą stanowiącą pewnego rodzaju rozliczenie hekatomby, jaka spotkała środkową Europę. Do literatury wojny i okupacji zalicza się wobec tego utwory napisane już z pewnego dystansu czasowego, jak choćby wspomniany „Pamiętnik z powstania warszawskiego”, czy twórczość poetów zaliczanych do pokolenia Kolumbów, którzy po wojnie zadebiutowali ponownie: Szymborskiej, Herberta, Różewicza, czy Czesława Miłosza (m.in. w sławnym wierszu „Campo di fiori”).
Podobne wypracowania do Polska literatura wojenna i obozowa - ogólna charakterystyka
- Moja wizja końca świata - opowiadanie
- Goethe „Faust” - geneza dramatu
- Joseph Conrad „Lord Jim” - problematyka psychologiczno-moralna w powieści Conrada
- Wacław Berent „Próchno” - wizerunek młodopolskich artystów przedstawiony w powieści. Opracowanie
- Dorota Terakowska „Córka Czarownic” - recenzja książki
- Juliusz Słowacki „Hymn”, Antoni Słonimski „Smutno mi Boże” - interpretacja i analiza porównawcza
- Jack London - biografia, życiorys
- Maurycy Mochnacki - biografia, życiorys
- Tadeusz Różewicz „Lament”, „Ocalony” - interpretacja i analiza porównawcza wierszy
- Mark Twain „Przygody Tomka Sawyera” - charakterystyka Tomka Sawyera
- Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz” - opis polowania
- Jan Kochanowski „Do gór i lasów” - interpretacja, środki stylistyczne
- Krzysztof Kamil Baczyński - ogólna charakterystyka twórczości
- Rudyard Kipling „Księga dżungli” - Mowgli – opis postaci
- Adam Mickiewicz - biografia, życiorys
- Henryk Sienkiewicz „Krzyżacy” - Miłość Danusi i Zbyszka - opowiadanie na podstawie „Krzyżaków”
- William Szekspir „Hamlet” - charakterystyka Klaudiusza
- Stanisław Brzozowski „Legenda Młodej Polski” - krytyka Młodej Polski
- Motyw małej ojczyzny w literaturze - rozwiń temat na przykładzie „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej, „Doliny Issy” Czesława Miłosza oraz „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza
- William Szekspir „Hamlet” - analiza i interpretacja monologu Hamleta