Stanisław Młodożeniec - charakterystyka twórczości

Stanisław Młodożeniec rozpoczął swoją przygodę z literaturą jako redaktor tajnego pisemka szkolnego „Nasze”. Po powrocie do Polski z frontu wojny bolszewickiej 1917 roku zbliżył się do środowiska Formistów, w którym zaprzyjaźnił się z Tytusem Czyżewskim. Młodzi twórcy razem z Brunonem Jasieńskim założyli później Klub Futurystów „Katarynka”, w ramach którego organizowali wieczory artystyczne w krakowskich kawiarniach. Młodożeniec współredagował główne wystąpienia programowe tego ugrupowania, m.in. manifest „Nuż w brzuchu - jednodńufwka futurystuw”.

Właściwy debiut poetycki tego twórcy stanowił tomik „Kreski i futureski” opublikowany w 1921 roku. Po nim nastąpiły zbiory „Kwadraty”, „Niedziela”, „Futuro-gamy” i „Futuro-pejzaże”, spełniające założenia futuryzmu zarówno w kwestii stylistyki, jak i tematyki. Młodożeniec przeprowadził w nich szereg eksperymentów nad formą brzmieniową słowa i jej zależnością od znaczenia, a konkretnie - wyzwoleniem od tej zależności. Zawarte tutaj utwory w dużej mierze mają charakter zabawy z czytelnikiem, podejmując temat fascynacji młodego pokolenia „miastem-masą-maszyną” i zagadnieniami związanymi z postępem cywilizacyjnym, w którym upatrywali odzwierciedlenia przemian, jakie zachodziły w ludzkiej mentalności na początku XX wieku.

Debiut w charakterze prozaika przyniosło wydrukowane na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” opowiadanie „Jak się w Pietrkowy serce rozszerzyło” z 1925 roku, zaś w kilka miesięcy później twórca otrzymał nagrodę w konkursie „Czasu” za nowelę „Wyścigi”. W tej części swojej twórczości Młodożeniec poruszał głownie tematy związane z wsią i problematyką chłopskiego losu, którym poświęcona została również powieść „Na Budzeniu”.

W późniejszym okresie, zwłaszcza po II wojnie światowej, zaangażował się w działalność publicystyczną, współredagując lub prowadząc szereg czasopism tworzonych przez polskie środowiska artystyczne poza granicami kraju. Udzielał się również w audycjach Radia Wolna Europa.

Pod koniec życia, po powrocie do Polski, zebrał najważniejsze ze swoich utworów w wydania zbiorowe, publikując „Wiersze wybrane”, cykl opowiadań „W dolinie małej wody” oraz tomik wierszy dla dzieci „Wiosenne obrazki”.