EaWG - Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza - członkowie, cele, historia

Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza (rzadziej Euroazjatycka Unia Gospodarcza) to organizacja zrzeszająca kilka byłych republik radzieckich, której celem jest integracja ekonomiczna poprzez utworzenie wspólnego rynku na obszarze państw członkowskich.

Geneza EaWG sięga początku lat 90., kiedy pewnym stał się kres panowania reżimu komunistycznego w ZSRR. Jeszcze na dwa tygodnie przed ostatecznym upadkiem Związku spotkali się prezydenci Rosji (Borys Jelcyn), Białorusi (Stanisław Szuszkiewicz) oraz Ukrainy (Leonid Krawczuk). Podpisali oni układ białowieski, powołując tym samym do życia Wspólnotę Niepodległych Państw. Celem instytucji było zrzeszanie byłych republik radzieckich, kontynuując ich współpracę gospodarczą i polityczną.

Już w połowie lat 90. rozpoczęto zacieśnianie współpracy między niektórymi członkami, co zaowocowało wprowadzeniem unii celnej, a następnie powołaniem właśnie Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej. Stało się to 10 października 2000 roku podczas spotkania w Biszkeku (stolicy Kirgistanu). Status członka uzyskała wówczas: Federacja Rosyjska, Białoruś, Kazachstan, Tadżykistan i Kirgistan. Natomiast status obserwatora: Ukraina, Mołdawia i Armenia. Przez krótki okres (od marca 2006 do października 2008) do EaWG należał również Uzbekistan, jednak zrezygnował.

Organizacja posiada dość prostu podział, w którym wyróżnić można cztery jej organy. Najważniejszy z nich to Rada Międzypaństwowa. W jej skład wchodzą najwyżsi przedstawiciele (szefowie państw i rządów), którzy spotykają dwa razy w roku (prezydenci przynajmniej raz). Zadaniem organu jest określanie strategii i kierunku rozwoju dla całej instytucji, ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy integracji jej przedstawicieli oraz podejmowanie odpowiednich działań idących w tym kierunku.

Drugi co do ważności jest Komitet Integracyjny. Zrzesza on zastępców szefów rządów, którzy spotykają się cztery razy w roku (lub częściej, w razie potrzeby), by ustalić przebieg i tematykę spotkań Rady Międzypaństwowej, kontrolować wdrażanie jej decyzji w państwach członkowskich oraz polepszać ogólną współpracę wszystkich organów EaWG. W ramach Komitetu wyróżnić można dwa organy niższego szczebla: Sekretariat (zajmuje się przepływem informacji i technicznym aspektem prac organizacji) oraz Komisję Stałych Przedstawicieli (działającą w czasie przerw między spotkaniami najważniejszych organów; składa się ona z osób delegowanych przez szefów rządów).

Trzecim wydziałem EaWG jest Zgromadzenie Międzyparlamentarne, czyli złożony z siedemdziesięciu osób organ, usprawniający współpracę między członkami wspólnoty, zwłaszcza w zakresie integracji oraz ustawodawstwa (upodabnianie prawa panującego w krajach członkowskich).

W przypadku jakichkolwiek sporów między państwami przynależącymi do EaWG uruchamiany jest czwarty organ organizacji, czyli Sąd Wspólnoty. Ma on za zadanie rozstrzyganie nieporozumień między członkami, zwłaszcza w sprawach gospodarczych oraz realizacji decyzji Rady Międzypaństwowej.

Wśród celów i zadań Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej, poza nadrzędnymi – czyli wewnętrzną integracją organizacji (na co składa się wiele czynników, od unii celnej, poprzez jednolite ustawodawstwo, aż po prowadzenie wspólnej polityki z zakresu rolnictwa, energetyki czy transportu) – wyróżnić można również ukształtowania gospodarki rynkowej (w czasach komunistycznych posługiwano się gospodarką centralnie planowaną, a jej liberalizacja następuje od momentu upadku ZSRR), a w późniejszym okresie także dążenie do udziału w gospodarce światowej i włączenia się do niej, co prowadzić ma do integracji w skali świata.