Libia (2011) - Konflikt w Libii - przyczyny, opis, skutki

Konflikt w Libii – libijska wojna domowa – rozpoczęła się zimą 2011 roku na fali protestów mieszkańców innych krajów arabskich (tzw. arabska wiosna ludów). Podobnie jak w Egipcie czy Tunezji, bezpośrednią przyczyną konfliktu były protesty obywateli Libii przeciwko bezrobociu, korupcji, złej sytuacji finansowej i braku swobód obywatelskich.

Libijskie protesty rozpoczęły się w styczniu – wówczas rząd zareagował obniżkami podatków i cen. Kiedy jednak rewolucje w Egipcie i Tunezji skończyły się sukcesem protestujących, Libijczycy zdecydowali się na kontynuowanie protestów. 17 lutego zorganizowano tzw. Dzień Gniewu, czyli masowe protesty w różnych częściach kraju.

Sprawujący władzę w Libii od ponad 40 lat Muammar Kadafi, zdecydował się na użycie siły wobec protestujących – już 21 lutego doszło do krwawej ich pacyfikacji, natomiast dzień później Kadafi zagroził śmiercią wszystkim tym, którzy przyłączą się do sił antyrządowych. W ostatnim tygodniu lutego przeciwnicy Kadafiego zdołali zająć kilka ważnych miast (m.in. Bengazi) i rozpoczęli walkę na dwóch frontach – trypolitańskim i cyrenajskim.

Ofensywa wojsk wiernych Kadafiemu rozpoczęła się 1 marca, walki z rebeliantami doprowadziły do wypchnięcia przeciwników reżimu z zajmowanych pozycji (z początkiem marca  zajmowali oni prawie cały wschód kraju, następnie zostali zepchnięci z kilku zajmowanych miast do Bengazi).

Równolegle do wydarzeń wojennych w Libii, Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych debatowała na temat ewentualnego użycia siły po stronie libijskich rebeliantów. Decyzja (rezolucja nr 1973) została wydana 17 marca. W związku z jej postanowieniami kilka państw europejskich (m.in. Francja) rozpoczęło operację nad Libią w celu wyegzekwowania wydanego przez ONZ w rezolucji zakazu lotów. W ciągu kilku dni zniszczona została większość libijskiego (rządowego) sprzętu przeciwlotniczego.

Pod koniec marca operację reagowania kryzysowego przeprowadzaną przez koalicję państw europejskich przejęło NATO – samoloty zaczęły bombardować infrastrukturę wojskową, a także rezydencje Muammara Kadafiego. W kolejnych miesiącach NATO intensyfikowało bombardowania, natomiast rebelianci odnosili coraz większe sukcesy w terenie – zajęli kilka ważnych miast, jednakże wojska rządowe nie pozwoliły rebeliantom wejść do stolicy. 27 czerwca 2011 roku Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze wydał nakaz aresztowania Muammara Kadafiego za dokonanie zbrodni przeciwko ludzkości.