Liberalny konserwatyzm - definicja, charakterystyka, założenia

Konserwatyzm liberalny jest nurtem, który łączy w sobie dwa światopoglądy: liberalizm w gospodarce i konserwatyzm w życiu społecznym. Jest to synteza myśli dwóch filozofów – Edmunda Burke'a i Johna Locke’a. Konserwatyzm liberalny w gospodarce zwraca szczególną uwagę na ideę własności, prywatności i wolności. Gospodarka miała być na tyle wolna od wpływów zewnętrznych, że wolność rynkowa przejawiała się bez ingerencji państwa i innych instytucji rządowych. Ta wolność dotyczyła przede wszystkim alkoholu, benzyny i narkotyków. Państwo nie może ingerować w wolny rynek. Stąd też konserwatyzm liberalny krytykuje ideę państwa opiekuńczego.

Najważniejszą zasadą w konserwatyzmie liberalnym jest idea własności. Własność jest uświęconym prawem, w które nikt nie ma prawa ingerować. Istotny jest też element postrzegania sprawiedliwości. Konserwatyści liberalni postrzegają sprawiedliwość dosyć jasno – państwo nie może uginać się pod żądaniami mniejszych grup społecznych, takich jak grupy proaborcyjne czy feministki. W kwestiach prawa obyczajowego konserwatyzm liberalny postuluje ideę tradycyjną i w tej kwestii jest konserwatywny. Największym złem według konserwatystów liberalnych jest przywilej – rujnuje on uczciwą konkurencję i prowadzi do niezadowolenia innych grup społecznych. Zdaniem konserwatywnych liberałów państwo nie może ingerować w wolny rynek, nie może ingerować w swobodną wymianę usług i towarów. Państwo, jak i władza nie mogą też próbować nakładać jakichkolwiek ograniczeń na przedsiębiorców.

Konserwatyzm liberalny jest obecnie domeną współczesnych państw europejskich. W kwestiach moralnych nurt ten wykazuje bowiem pełen konserwatyzm, natomiast w kwestiach gospodarczych zdaje się ulegać pewnym zmianom. Duża tego zasługa leży, jak twierdzą konserwatyści liberalni, w praktyce. To za sprawą praktyki gospodarczej doszli oni do wniosku, że biznes i gospodarka lepiej wypadają bez udziału sztywnych ram państwowych. W ostatnich latach konserwatyści liberalni poszli jeszcze dalej, zawiązali oni sojusz z libertarianami i postulują całkowitą nieingerencje państwa w życie gospodarcze. Konserwatyzm liberalny oznacza pewną ewolucję światopoglądową, gdyż z początku konserwatyzm nie był nawet skłonny do takiej liberalizacji gospodarczej, ten wspólny sojusz zrodził się – jak zauważają badacze – na podstawie rosnącej siły lewicy, w owych czasach bardzo znaczącą siłę zyskał socjalizm, a w konsekwencji – komunizm. Środowiska prawicowe zostały więc zmuszone do fuzji, która pozwoliła im na utrzymanie się przy życiu.

Politykę konserwatywno-liberalną prowadził Ronald Reagan, prezydent USA, była premier Wielkiej Brytanii – Margaret Thatcher. Konserwatyzm liberalny korzysta jak każdy „nurt wolnorynkowy” z idei Ludwiga von Misesa a także von Hayeka. Duży wpływ na ideę konserwatyzmu liberalnego wywarły też poglądy Adama Smitha. Konserwatyzm liberalny postulował ograniczenie władzy państwowej do minimum, państwo miało więc zapewniać tylko spokój i porządek. Państwo jest gwarantem bezpieczeństwa, cała reszt natomiast skupiać się powinna w zasadzie wolnego rynku i ekonomii. Konserwatyści liberalni zdawali sobie sprawę, że ingerencja państwa w gospodarkę nie prowadzi do niczego dobrego; przedsiębiorcy zawsze tracili przy udziale państwa. Aby więc gospodarka mogła się należycie rozwijać, nie można jej przeszkadzać, a państwo według konserwatywnych liberałów taką właśnie przeszkodę stanowiło.