Lenno - historia, wyjaśnienie pojęcia. Nadanie ziemi wasalowi przez seniora

Lenno, czyli ziemie nadane przez seniora swemu wasalowi, było fundamentem średniowiecznego systemu feudalnego, który wykształcił się około X-XI wieku. W oparciu o nadania ukształtowało się ówczesne społeczeństwo, które najczęściej ilustrowane jest w formie piramidy. Szeroką bazę tworzyły masy ludności wiejskiej, które uprawiały ziemie i przekazywały cześć swych produktów lub zysków zwierzchnikowi. Władza tegoż jednak nie była nieograniczona, zazwyczaj bowiem własność znajdowała się w rękach wielu posiadaczy. Oznacza to, że feudał, najczęściej pan-rycerz, musiał wypełniać zobowiązania swego seniora.

Wyżej w hierarchii plasowali się wasale królewscy – duchowni (biskupi, opaci klasztorów królewskich) lub świeccy (książęta, hrabiowie, margrabiowie). Warstwa ta, składając przysięgę na wierność królowi oczekiwała tego samego od swych feudalnych wasali. Najwyższym seniorem był sam władca. Jeśli jednak w danym państwie obowiązywało prawo mówiące, iż „wasal mojego wasala nie jest moim wasalem”, sytuacja społeczna z jasnych przyczyn komplikowała się.

Na początkowym etapie ustalono, że lenno nie może podlegać podziałom. Oznaczało to, że skupiona wokół posiadacza lenna rodzina funkcjonowała na specyficznych prawach (kobiety i dzieci z nieprawego łoża zostały pozbawione prawa dziedziczenia). Ci, którzy nie mogli dziedziczyć przeznaczani byli do kariery duchownej lub rycerskiej na dworze seniora. Zasada ta utrzymała się jedynie do XII wieku. Wtedy bowiem do dziedziczenia dopuszczone zostały kobiety – lenno dzielono i handlowano nim.

Ceremonia nadania lenna nazwana została inwestyturą i w zależności od tego, do jakiego stanu należał lennik, przybierała odpowiednie formy. Obdarowany, otrzymywał od seniora symbol władzy nad danymi terytoriami (chorągiew lub włócznia w wypadku świeckich, pastorał i pierścień w przypadku dygnitarza kościelnego).

Inną niezwykle podniosłą uroczystością był hołd lenny. Ceremonia ta wyrażała wzajemność zobowiązań łączących seniora i wasala (nie tylko lennicy, ale również i rycerze). Wasal przysięgał wierność i służbę, w zamian otrzymując zapewnienie o roztoczeniu nad nim opieki.