Konstytucja Włoch (1947)

Powojenna konstytucja Włoch została uchwalona 22 grudnia 1947 roku. Została prolongowana 27 grudnia i weszła w życie wraz z dniem 1 stycznia 1948 roku. Nad konstytucją pracowano bardzo długo, bowiem już od 1946 roku.

Postanowiono połączyć wzorce zachodnie z potrzebami, jakie miała włoska ludność. Zadbano także o to, aby każda zmiana w konstytucji była zmianą stosunkowo trudną do przeprowadzenia - z czego wynika sam typ konstytucji, czyli konstytucja sztywna - zmiany są wprowadzane dwukrotną uchwałą parlamentu; między jednymi a drugimi obradami musi być przerwa - minimalna wynosi trzy miesiące. Podczas drugiego głosowania musi także być bezwzględna większość.

Zgodnie z konstytucją Włochy miały być republiką. Podkreślano w niej wartości demokratyczne, ale też - co istotne - prawo i obowiązek człowieka do pracy. Państwo włoskie miało być oparte o społeczeństwo pracujące. Każdy obywatel miał do niej prawo, a państwo miało roztaczać nad nią opiekę i dbać, aby środki, którymi jest ona opłacana wystarczały na egzystencję na przyzwoitym poziomie.

Władza dzieli się na ustawodawczą, wykonawczą oraz sądowniczą. Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy parlament, złożony z deputowanych, w liczbie 630 oraz Senatu (315 członków). Władza wykonawcza należy do rady ministrów oraz prezydenta. Na czele rady ministrów stoi premier; prezydent jest wybierany (przez elektorów) na 7 lat, po czym może ubiegać się o reelekcję (nie są stawiane tutaj żadne ograniczenia). Władza sądownicza  leży w kompetencjach sądów powszechnych oraz administracyjnych.

Te drugie tworzone są przez regionalne trybunały administracyjne oraz Radę Stanu. Sądy powszechne dzielą się na sądy wyższej i niższej instancji. Podstawową jednostką są sędziowie pokoju, którzy wyrokują w sprawach drobnych. Ponad nimi stoją sądy pretora, a następnie sądy przysięgłych. Od wyroków można się odwoływać do drugiej instancji - sądów apelacyjnych. najwyższym organem jest natomiast Sąd Kasacyjny. W sprawach dotyczących samej konstytucji, czy też zarzutów stawianych prezydentowi (jak zdrada stanu) orzeka natomiast Sąd Konstytucyjny.