Adam Asnyk „Do młodych” - analiza i interpretacja utworu

Młodosć od zawsze była inspirująca. Pokładano w niej nadzieje, wiązano z nią plany. To przecież ten etap, w którym człowiek jest najbardziej plastyczny i można spróbowac ukształtować go w określony sposób. Młodzi ludzie są przecież największą szansą dla starszych, by ci przekonali się, że ich działania nie poszły na marne. Szczególnie ważne jest to w realiach zmieniających się programów literackich, gdzie następujący po sobie twórcy sprzeczali się o to co jest najważniejsze. Wiersz Adama Asnyka pt.: „Do młodych” często uznawany jest za programowy utwór pozytywizmu.

Adresatami utworu, co dobitnie sugeruje tytuł, są młodzi wyznawcy tej ideologii. Podmiot liryczny próbuje zapalić ich do tego, by wiernie i konsekwentnie podążaliza jej nakazami. Pierwsza strofa to nawoływanie o dążenie do prawdy. W drugiej ja mówiące porusza temat „rozproszenia legendowego mroku” oraz „zdarcia mgły urojeń z błękitów”. Jest to oczywiście krytyka romantyzmu, który postrzegany był jako epoka oderwanaod rzeczywistości, pełna urojeń.

Podmiot liryczny prosi zarazem, by młodzi ludzie nie „deptali ołtarzów przeszłości”. Pozytywiści powinni pamiętać o dokonaniach poprzedników i okazywać im cześć, ponieważ ich nurt wyrósł na tych korzeniach. Oni mają nieść pochodnię wiedzy na czele, to światło ma rozjaśnić mroki dziejów, pomóc wszystko zrozumieć i dokładnie zinterpretować. Jednak poeta nie zapomina także o ich dalszych losach. Próbuje zmotytować ich do zgodnego i mądrego działania, bo kiedyś ich gwiazdy zgasną i staną się oni starymi. Na arenę dziejów wejdzie wtedy nowa grupa pragnąca działać. Dlatego warto pozostawić po sobie godną spuściznę.

Podmiot liryczny podejmuje temat postępu. Chce pokazać młodzieży, od której zależą przyszłe losy świata, że nie należy odwracać się od dorobku poprzedników, ale mądrze go wykorzystać, wzbogacić i uczynić jeszcze bardziej wartościowym. Wtedy ich następcy także będą mogli postepować w ten sposób, a wszystko to będą robić dla dobra świata.

Wiersz składa się z pięciu strof o bardzo charakterystycznej budowie. Każda liczy pięć wersów o następującym układzie sylabicznym: 11,10,11,11,7. Układ rymów jest następujący: abaab. Oczywiście zapewnia to wierszowi rytmiczność oraz nieco dydaktyczny charakter. Krótsze wersy rozbijają monotonnię, co skutkuje tym, że tekst żyje, jest dynamiczny. Środki stylistyczne w utworze są ściśle związane z podziałem na młodych i starych. Pojawiają się epitety: „legendowy”, „wczorajszy” oraz „nowy”, „wspanialsze”. Warto także zwrócić uwagę na metaforę prawdy (wiedzy) jako ognia. Pochodnia ma rozjasniać dawne mroki, pozwalając ludziom przemieszczać się w świetle.

„Do młodych” Adama Asnyka jest manifestem pozytywistów. Podmiot liryczny poprzez bezpośredni zwrot do wyznawców nowej filozofii wyraża apel o przemyślane i rozsądne działanie. Pragnie swoimi wskazówkami zapobiec powtórzeniu błędówz przeszłości.