Grupa społeczna – cechy, definicja grupy społecznej

Grupa społeczna jest zbiorem co najmniej trzech osób (przy dwóch osobach nie dochodzi do dostatecznej liczby interakcji), w którym wykształciły się pewne więzi i relacje. Ma ona na celu zaspokojenie potrzeb swoich członków. Ważnym kryterium wyróżniającym grupę jest także poczucie odrębności od innych grup społecznych.

Żeby przybliżyć pojęcie grupy społecznej, warto poznać wyróżniające ją właściwości. Po pierwsze, więź między członkami grupy cechuje względna długotrwałość – można powiedzieć, że więź ta trwa aż do momentu osiągnięcia przez grupę zamierzonego celu, którego wyznaczenie jest również ważnym wyróżnikiem grupy spośród innych zbiorowości społecznych. Po drugie, należy zaznaczyć, że członkowie grupy społecznej mają jednorodny, spójny system wartości, a także dzielą wspólne poglądy.
 
Ponadto, w każdej grupie społecznej występuje pewna hierarchiczność – zależność i podporządkowanie jednych osób drugim. Często obserwuje się wyodrębnienie pewnego lidera, a każdy z członków pełni określoną rolę w grupie, ma określony status społeczny.

Wspomniana struktura grupy jest stosunkowo trwała. Między wszystkimi jej członkami (w sposób pośredni w grupach dużych lub bezpośredni w małych grupach) zachodzą rozmaite interakcje społeczne, które wynikają z podejmowanych przez grupę różnych form aktywności. Warto dodać, że w grupie może istnieć wewnętrzny system sankcji i kontroli, który stanowi motywację do lepszego przestrzegania zasad wyznawanych przez grupę.
 
Należy także zaznaczyć, że członkowie grupy świadomie identyfikują się z nią przez takie formy, jak autoidentyfikacja, solidaryzm i wierność. Jest to też przyczyną, jak już wspomniano, poczucia odrębności, wyjątkowości własnej grupy.
 
Członkostwo w danej grupie społecznej może w istotny sposób wpływać na życie człowieka. Grupa wywiera nacisk na swoich członków, wymuszając na nich posłuszeństwo względem panujących w niej norm.
 
Grupa może oddziaływać na człowieka na dwóch podstawowych płaszczyznach: fizycznej i moralnej. Płaszczyzna fizyczna dotyczy ubioru, wyglądu – przykładem mogą być różnego rodzaju subkultury młodzieżowe, które specyficzną odzieżą członków wyróżniają się spośród osób, które do niej nie przynależą. Grupa wskazuje także jakie cechy fizyczne są wśród jej członków niepożądane.

Płaszczyzna moralna wpływu grupy dotyczy zachowania jednostki i wyznawanych przez nią wartości – grupa wywiera nacisk na zachowania jednostki, która zwykle zmuszona jest do przyjęcia postawy konformistycznej, czyli ścisłemu podporządkowaniu się wymaganiom grupy, lub podjęcia ryzyka wykluczenia z grupy społecznej.