Faszyzm a nazizm - porównanie

Zarówno faszyzm, jak i nazizm były dyktaturami i miały charakter totalitarny. Oba nurty miały podobne spojrzenie na politykę zagraniczną, która przejawiała się w próbach realizacji imperialistycznych dążeń i w podboju słabszych państw.

W kwestiach gospodarczych u nazistów panował socjalistyczny model gospodarki, natomiast faszyzm opierał się na koncepcjach korporacjonizmu. Niemcy zdecydowanie krytykowali religię chrześcijańską, podczas gdy faszyzm włoski bardzo chętnie sprzymierzał się z Kościołem. Nazizm promował ideę rasy panów i Aryjczyków, bezwzględnie atakując inne narody. Faszyzm włoski nie podchodził do kwestii rasowych aż tak radykalnie jak nazizm.

Oba nurty łączy nacjonalizm, idea narodu panów. Naziści usprawiedliwiali w ten sposób ludobójstwo, a faszyści podboje słabszych narodów i państw. Nazizm skupiał się głównie na problemach rasy. Rasizm był podstawą nazizmu, ponieważ czystość rasowa wyznaczała prawego obywatela. Włoski faszyzm całkowicie tę kwestię pomijał. Nazizm nawiązywał do wierzeń neopogańskich, starogermańskich i nordyckich, faszyzm z kolei odwoływał się do historii starożytnego Rzymu, aprobując religię chrześcijańską.

Faszyzm podbijał słabszych i narzucał swój dyktat, naziści z kolei stworzyli w ramach podboju słabszych państw, pojęcie tzw. przestrzeni życiowej. W obu nurtach dominował system monopartyjny. W Niemczech – NSDAP a we Włoszech – Włoska Partia Faszystowska. Na ich czele stał wódz, który miał pełnię władzy. We Włoszech był nim duce, a w Niemczech – führer. Faszyzm i nazizm łączyła wspólna polityka europejskiej dominacji. Obaj wodzowie – Hitler i Mussolini wspierali się wzajemnie i pomagali sobie w militarnych podbojach Europy.

Ważnym składnikiem łączącym faszyzm z nazizmem było podejście do roli narodu i rodziny. Naziści pielęgnowali i nagradzali obywateli, którzy posiadali dużą ilość dzieci, polityka socjalna nazistów była prorodzinna, miało to wpłynąć na powiększanie się populacji wybitnych jednostek, które w przyszłości zasiedlą tereny podbite przez Niemców. Nazizm korzystał z biologicznych uzasadnień swojej dominacji, a faszyzm starał się stosować politykę imperializmu. Nazizm stworzył ogromną ilość obozów zagłady, które miały być odpowiedzią na potrzebę „wyczyszczenia” narodu niemieckiego ze zbędnego pierwiastka.

Faszyzm nie postrzegał w taki sposób swojej misji. Włoski faszyzm był reakcją na komunizm i pewną jego konsekwencją. Warto też wspomnieć, że w początkowych fazach faszyści sprzeciwili się zajęciu przez nazistów Austrii i próbowali zapobiec wchłonięciu Austrii do III Rzeszy. Nazizm był zdecydowanie bardziej radykalny i brutalny w swoich posunięciach. Faszyści zawiązali sojusz z nazistowskimi Niemcami, ponieważ widzieli w nich mocnego sojusznika.

Hitlerowskie Niemcy i faszystowskie Włochy były podobnie zarządzanymi państwami, w których najważniejszą rolę odgrywał naród. Naród był główną ideą faszyzmu i nazizmu.