William Szekspir „Hamlet” - charakterystyka Ofelii

Ofelia jest jedną z niewielu kobiecych bohaterek tragedii pt.: „Hamlet” napisanej przez Williama Szekspira. Ofelia jest właściwie jeszcze bardzo młoda, nie wiemy dokładnie, ile ma lat, jest na pewno młodsza od Hamleta – księcia Danii, w którym jest zakochana.

Dziewczyna jest córką Poloniusza – kanclerza królewskiego. Ma także starszego brata, Laertesa. Matka nie pojawia się w dramacie, co już jest sygnałem, że Ofelia obraca się raczej w męskim towarzystwie, będąc pozbawioną matczynej opieki, troski i zrozumienia.

Dziewczyna jest bardzo wrażliwa, do serca bierze sobie wszystko, co powiedzą bliskie jej osoby, szczególnie ojciec, brat i ukochany Hamlet. Tak naprawdę jest uzależniona od męskiej części swojej rodziny. Główną cechą Ofelii jest jej bierność, dlatego nie jest w stanie na przykład sprzeciwić się żądaniom Poloniusza, który nakłania ją do wyjawienia treści intymnej rozmowy, którą dziewczyna przeprowadziła z Hamletem. Ofelia jest na tyle poddana woli ojca, że posłuszeństwo wobec niego przedkłada nad lojalność wobec ukochanego. Okłamuje Hamleta, że są w pokoju sami, mimo iż za zasłoną ukryci są Poloniusz oraz Klaudiusz – stryj Hamleta.

Tragizm tej młodej bohaterki polega między innymi na tym, że nie może ona postępować tak, jak naprawdę by chciała. Dla niej jej wola się nie liczy, jej wolą ma być wola ojca. Wychowywana pod kloszem, nauczyła się ślepego posłuszeństwa i tłumienia własnych pragnień. Nie wie tak naprawdę, jakie skutki mogą przynieść jej czyny. Kiedy ojciec każe jej odsyłać Hamletowi listy miłosne, wierzy, iż takie zachowanie będzie najlepsze. Wypełnia polecenia ojca nie wyobrażając sobie, by mogła nagle stać się nieposłuszną córką. Jednak jakaś część jej osoby buntuje się odczuwając rozdźwięk między uczuciem a kontrolą na niego narzucaną. Nieprzyzwyczajona do podejmowania decyzji, woli jednak zdać się na zdanie ojca, niż postąpić według własnego uznania. Ofelia nie jest nauczona samodzielności, dlatego decydowanie w jakiejkolwiek kwestii przeraża ją; dziewczyna nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji podejmowanych przez siebie czynów.

Zarówno ojca, jak i Hamleta kocha różną miłością, a pogodzenie obu uczuć wydaje się niemożliwe. Będąc bardzo wrażliwą, sądzi, iż to z jej winy Hamlet odwraca się od niej, mówi o tym, że nigdy jej nie kochał i nakazuje wstąpić do zakonu. Zrozpaczona, pozbawiona oparcia brata, który w tym czasie był już we Francji, staje się coraz bardziej zdezorientowana.

Natłok emocji, których dziewczyna nie jest w stanie zrozumieć oraz ogromne poczucie winy wynikłe z przeświadczenia, że tak naprawdę nie była lojalna ani wobec ojca, ani wobec ukochanego doprowadzają Ofelię do obłędu. Nieobecność brata, śmierć ojca oraz odrzucenie przez Hamleta musiało pozostawić w psychice tak wrażliwej istoty niezatarty ślad. Ofelia czuje, że jest zupełnie sama, że nie ma oparcia, na którym zbudowane zostało całe jej życie, dlatego ucieka od realności w świat obłędu.

Do jej skrajnego zachowania przyczynić się mogły także wyrzuty sumienia z powodu straty dziewictwa, a nawet ciąży. W dramacie nie ma bezpośrednich wzmianek na ten temat, jednak piosenki śpiewane przez oszalałą dziewczynę zawierają elementy, które potwierdzać mogą tę teorię. Wzmianki o braku dbałości o wianek czy o bezbożności mężczyzn stanowić mogą tego przykłady.

W końcu Ofelia popełnia samobójstwo rzucając się do rzeki. Można polemizować, czy bierna dziewczyna sama zdecydowała się na ten krok, czy może, nieostrożna w swym szaleństwie, wpadła do wody i nie walczyła ze śmiercią. Być może wskoczyła do strumienia nie zdając sobie sprawy, jakie konsekwencje może mieć ten czyn.

Ofelia jest bohaterką tragiczną. Zdana na łaskę i niełaskę najbliższych jej mężczyzn, nie potrafiła mówić o swoich pragnieniach i domagać się sprawiedliwego traktowania. Bierna i nieśmiała nie wiedziała tak naprawdę, po czyjej stronie leży racja, kto chce jej dobra, a komu zależy na jej krzywdzie. Nie wiedziała, czym jest dobro, a czym zło.